|
|
İznik Gölü’nün güney sahilinden 900 m. güneyde, 255 m.
yükseklikte yer alır. Köyün en yüksek yeri 855 m. rakımdaki Hisarkale’dir.
Karayoluyla İznik’e 22 km mesafededir.
Aşağı ve Yukarı adlarıyla iki mahallesi olan köyde
ilköğretim okulu, cami, sağlık evi, çok amaçlı salon, kütüphane, hizmet
binası, 3 kahvehane, 3 bakkal ve berber dükkanı vardır. Geçim kaynaklarının
başında bağcılık ve zeytincilik gelir.
Az sayıda kişi de balıkçılık, hayvancılık
yapmaktadır. Müşküle'nin nüfusu 1927'de 725, 1970'te 1323, 2007'de 1138 kişi
sayılmıştır.
Raif Kaplanoğlu köyün tarihini şöyle
anlatır (Bursa Ansiklopedisi, Yer adları, s. 221): "Anna Komena’nın 12.
asırda İznik ile Gemlik arasında olduğunu yazdığı Mouskoura adlı Bizans
kasabası Müşküle’dir. Nitekim köydeki kalıntılardan Roma-Bizans döneminde
burada bir yerleşim olduğu anlaşılmaktadır. Bölgenin en sağlam kalmış
hieronlarından biri buradadır. Örencik civarındaki kale kalıntıları da
Bizans dönemi yerleşimine işaret eder. 1530
yılı temettuat defterine göre köyde 12 hane kayıtlıdır. 1908'e gelindiğinde
nüfus 144 hane olmuştur".
Ekim 1920’de Yunanlılar köyü
yaktı, sadece 4 hane kaldı.
Su makbuzlarından 1929’da Müşküle’nin Yenişehir’e bağlı olduğu anlaşılıyor.
1932'de ise İznik’e bağlanmış durumda.
Fevzi Kavuk döneminde, 1969'da 2 katlı bina yapılmış, altı kahvehane, üstü 2
odalı muhtarlık. 2012’de yapılan yeni binanın altında 2 kahvehane, üst
katında muhtarlık odası, kütüphane ve sağlık odası var.
Köydeki ilkokul 1929’da
açılmış. İlk yıllarda okuma yazma öğrenmek isteyenler gelmiş, yaşları
büyükmüş. 1936’da öğretmen olmadığı için eğitime ara verilmiş. Üç yıl okula
devam ederek okulu bitiren ilk öğrenciler 1937’de mezun olmuş. Beş yıl
okuyarak okulu bitirenler ise ilk kez 1946’da mezun olmuş. Öğretmensiz kalıp
kapandığı 1936'dan sonra Müşküle İlkokulu'nda görev yapan öğretmenler
şunlardır:
Adil Yavuz, Sıtkı Tansuk, Nihat Bayrakçeken, Kemal
Sorguç (1944-46 arasında), Fikret Güryeli, Ali Çakmak (1948-51 arasında),
Mehmet Bursalı, İbrahum Feridun Arı (1949-53), Seyfi Alp (1955-62), Namık
Kemal Sönmezsoy (1953-54), Mehmet Söğüt (1960-61), Nazmi Kocalar (1960-62),
Osman Özer, Mehmet Bozyel (1961-67), Süleyman Bozyel (1961-62), Baha
Özdemir, Kadir Demirtavlar (1964-65), Mehmet Kayakent, Hayrı Koçum
(1963-64), Tahsin Talih (1964-65), Kemal Barut (1965-65), Lütfiye Bayar
(1964-65), Zeliş Aygün (1965-66), Züleyha Öztekin (1965-66), ,Veysel Aydın
(1966), Yılmaz Benekli (1966-71), Hayriye Benekli (1966-71), M. Fehmi
Kepenek (1968-69), Ayten Esener (1967-69), Remzi Bilgen (1968-70), Kubilay
Civelek (1968-70), Orhan Yorgancıoğlu (1970-71), Raşit Dönmez (1971-77),
Hüseyin Korkmaz (1971-77), Meral Baştürk (1971-72), Halit Koşar (1971-73),
Hamide Sevim (1972-76), Ayten Gültekin (1972-76), Nigar Bulut (1972-75),
Mehmet Turan (1972-77), Rağbet Yılmaz (1973-75), Mehmet Özcan (1973-74), M.
Nuri Kaya (1974-75), Orhan Demirci
(1975-80), Beddri Epdenli (1974-75), İsmail Şahin (1975-80), Nuriye Şahin
(1975-80), Seyfi Yıldız (1975-76), Necmiye Yıldız (1975-76), Ümit Sivaslı
(1976-77), Zeynel Kılıçaslan (1978-80), Turhan Yılmaz (1978-80), Bahtışen
Yılmaz (1978-80), Ali Işık (1979-80), Şahsuvar Işık (1979-80), Yavuz
Altınbulak (1979-80), Ömer Torun (1979-80), Cemal Yağmur )1982-84), Ferruh
Yavuz (1982-94), Latife Yavuz (1985-94).
Müşküle Muhtarları
Kavuklar’ın Coplu Hüseyin-1924-1930
Mollalar’ın Mehmet Çetin Efendi-1930-34
Mollalar’ın Ali Çavuş Bilir- 1934
Agalar’ın Tosun Tosun- 1934-1942
Topalaklar’ın Ali Sarıkaya-1942-44
Koceller’in Şemsettin Ersöz 1944-45
Hacıbeyler’in Hacı Ali Aşkın 1945-50
Seyit Ali Ertürk 1950-52
Halil Sargın 1952-54
Tevfik Ergün 1954-57
Tosun Tosun 1957-60
Seyfi Alp (Okul müdürü) 27 Mayıs 1960
Mehmet Fevzi Kavuk 1960-1975
Mehmet Yavaş 1975-77
Mehmet Fevzi Kavuk (ikinci kez) 1977-80
Fethi Işık 1980-82
Rifat Talan 1983-89
Hamza Kavuk 19891994
Necati Beytekin 1994-99
Emin Tektaş 1999-2007
Şemsettin Talan 2007-
Tanınmış Kişileri
* Halil İbrahim Ağa (Gürsoy): milletvekili. 1895’te
Müşküle’de doğdu. Sanatçı Halil Ergün onun yeğenidir. Halil İbrahim Ağa
Müşküle’deki kardeşlerinin gönderdikleri zeytinleri ve yağları Adapazarı,
Karamürsel ve İzmit dolayında pazarlar. Milli Mücadele döneminde İttihat
Terakki Cemiyetinde faal olarak çalıştı. İlk meclise İzmit Sancağı mebusu
olarak girdi. 1925’te vefat etti.
* M. Fevzi Kavuk (1931-2017): Köyünde ilkokulu okudu.
Askerliğini 1951'de jandarma eri olarak Edirne ve Siirt'te yaptı.
Anadolu'nun batısını ve doğusunu tanıma olanağı buldu. Nâzım Hikmet'le
birlikte Bursa cezaevinde yatan edebiyatçı İsmail Başaran ile aynı köyden
olup, o dönemde köyün öğretmenliğine atanan Seyfi Alp'le birlikte yakınlık
kurdu ve ufku genişledi. Gazete ve kitap okumaya, ülke ve dünya sorunlarıyla
ilgilenmeye başlayarak kendini yetiştirdi. Köyünün gençlerini çevresinde
topladı ve "Dostluk Spor Kulübü" nü kurdu. Gençlerin çeşitli kültür
etkinliklerine katılmalarını sağladı.
27 Mayıs 1960 müdahalesinin ardından yönetim tarafından Müşküre köyü
muhtarlığına atandı.
Menderes ve Bayar’ın Yassıada’da yargılanmalarını izlemeye gitti.
Bu tarihten sonra 12 Eylül 1980'e değin yapılan bütün seçimleri kazanarak
muhtarlığını sürdürdü. İlkokul, köy konağı, tuvalet, yol ve düzenli bir köy
alanı yaptırdı. İçme suyu getirdi. Bu arada köylülerini sol siyasetler
doğrultusunda bilinçlendirdi. İşçi grevleriyle "1 Mayıs" kutlamalarına
köylüleriyle birlikte destek verdi.
Nâzım Hikmet'in ölümünün birinci yıldönümünde, o'nun vasiyeti uyarınca, bir
gün belki de oraya getirilip toprağa verilir düşüncesiyle bir çınar fidanı
dikti. Kooperatif etkinliklerine katıldı. "Marmarabirlik" ile Tarım-Kredi ve
Köy-Koop yönetimlerinde görev aldı. "Marmara Köylüler Yardımlaşma ve
Dayanışma Derneği" nin kurucuları arasında bulundu -bu dernek 12 Eylül
1980'den sonra kapatılacaktır-. Türkiye İşçi Partisi'ne (TİP) kaydoldu. 1965
ve 1969 milletvekili genel seçimlerinde bu partiden aday oldu, ancak
kazanamadı. Partisinin genel yönetim kurulu üyeliğinde bulundu.
12 Eylül 1980'deki askeri müdahalesinin ardından gözaltına alındı. Çeşitli
ceza ve tutukevlerinde 10 ay 15 gün süreyle yattıktan sonra tahliye edildi.
* Şair İsmail Başaran (1910-?): Bir tarla kavgası yüzünden cezaevine girip
Nazım Hikmet ile birlikte yatmış.
*Halil Ergün (1946-): Tiyatro, sinema sanatçısı)
Ercan Kavuk'un yazdığı Müşküle adlı
kitaptan
(Alp Dağıtım, Bursa, 2013) kısaltarak alınmıştır.
|