Rasim Balaban

                                                                           (Emekli Öğretmen- Yerel Kültür Araştırmacısı)

     Köy halkı içme suyunu 1957 yılına kadar Kara Hakkı’nın, Ali Kılıç’ın (Küçük Ali), Muhtar Ömer Demir’in su tulumbalarından ve su kuyularından karşılardı. Bu tulumbaların suyu kaba olsa da içilirdi. Bakır ağacına takılan iki bakır kap veya testilerle taşınırdı. Bakırların içinden su dökülmesin diye yaprak konurdu.

     1990 yılına kadar cami bahçesinde tulumba vardı. Bu tulumbanın suyu ekşi idi. Su testilerle taşınır,  krep (akıtma), lokma (kolaç) hamurları bu su ile yoğrulurdu. Yaşlıların her sabah bu sudan içtikleri söylenir.

              Yeşilova su deposu inşaatı (1957)

     Hayvancılığın gelişmesi için 1936 yılında muhtar Halil İbrahim Türe zamanında Karaağaçlık mevkiine giden yol üzerinde su dolabı yaptırılır. Ustası Bakırköylü Ferhat Öztaş. Geniş ve derin olan kuyunun suyu iki dişli ile dönen su dolu kovalarını yukarı çıkaran basit alet eşek ile döndürülürdü. Su dolabının suları yalaklara doldurulur. Köy hayvanları içerdi. Köy muhtarlığı tarafından tutulan İsmail Baba bu dolabı çalıştırırdı. Köye elektrik geldikten sonra, dişli çarkların yerine elektrikli motor konularak su çekildi. Su dolabının işlevi 1990’lı yılların sonunda bitti.

     1948 yılında Karaot yolu üzerine Kamil Durmuş serenli kuyu yaptırır. 1964 depreminde suyu kaçınca yeniden faaliyete geçti. 1969 yılında araziye sulama suları verilince kuyu kullanılmadı. Sembolik olarak ayakta duruyor.

     Köyün girişinde ve çıkışında su kuyuları vardı. Girişindeki su kuyusunu Arif Hoca (Arif Şenyanak), çıkışındaki kuyuyu da Şerif Ağa (Şerif Deniz) yaptırır. Şerif Ağanın su kuyusu 1990’lı yılların sonuna kadar hizmet verdi. Köy içinde Eşref Edincik’in su kuyusu vardı. 2000’li yıllara kadar su çekildi. Seren çürüyünce tulumba konuldu. Çalışmıyor. Bakımını oğlu Nazmi Edincik yapardı.

                          1960'ta Eşref Edincik tarafından yaptırılan çeşme

     Arazide de şahıslar kendi adlarına su kuyuları yaptırmışlar. Ayşe Nine, (Ayşe Nine Kumdere mevkiindeki tarlasından yarım dönüm yer ayırır, 1969 yılında su kuyusunu yaptırır.

     Koca Hüseyin kuyusu, Çiftlik kuyusu, Boşnak kuyusu, Kızlağan kuyu vardı. Bu su kuyularının yapım tarihleri bilinmiyor. 1960’lı yılların sonuna kadar su yüzeyde idi. Tarlaya gidenler de su ihtiyacını küçük kaynaklardan sağlardı. Drenajlar kazılınca su derinlere gitti ve kaynakların bir kısmı kurudu. 1957 yılında Recep Tanış muhtar seçilir. İlk iş olarak köye içme suyu getirme kararı alır. Muhtarlık kararı ile köy bütçesine su deposu için ödenek konur. Kara Hakkı’nın tulumbasının olduğu bölgede yer altı suyunun olduğu, içme ve kullanmaya müsait olduğu anlaşılır. Kuyu ve deponun yapılacağı alan Sirkeci mevkiinin başlangıcındadır.

                      Sokak çeşmesinden kovayla su taşıyan Ahmet Vural (1965)

    YEŞİLOVA KÖY MUHTARLIĞI SU DEPOSU YAPIMI KARARLARI

    Köyümüze yapılacak içme suyu deposu için lazım olan 300 m³ taşın Karacabey Harası taş ocağından bir m³ 5,5 liradan satın alınmasına karar verildi. Muhtar Recep Danış’ın riyasetinde heyetimiz toplandı. 15 no’lu kararda su deposuna sarf edilmek üzere tahmin ettiğimiz 300 m³ taşın hara müdürlüğünün taş ocaklarından rusum olarak 1 m³ taşa 25 kuruştan hara müdürlüğüne ödenmesine karar verildi.

1-Muhtar Recep Danış’ın riyasetinde heyetimiz toplandı. Hara taş ocağından köyümüz su deposunda kullanılmak üzere alınan taşın köyümüzdeki arabalı koşum sahiplerinin imece suretiyle getirtilmesine ittifakla karar verildi.

2-Araba sahiplerinin rızasıyla hissesine isabet eden taşın getirtilmesi için Tepecik Köyü’nden Mehmet Babaoğlu’nun kamyonu ile getirtilmesine ve kira bedelinin araba sahiplerinin ödemesi için hisselerine isabet eden kıymetin köyümüz halkından Mustafa Konuk ve Tahsin Tan tarafından para toplanarak Mehmet Babaoğlu’na ödenmesine karar verildi.

Köyümüzde yapılacak olan içme suyunun deposu projesinin bir mühendise ücretle yapılmasına karar verdik.

KONU: KÖYE İÇME SU KUYUSU PAZARLIK SURETİ İLE YAPILMASI HAKKINDA

      Köyümüze içme su tesisatı yapmak üzere 958 yılı bütçesine tahsisat konmuş ve bu tahsisat ile yapılması işi ve şimdi sular gayet derinde olduğundan içme su kuyusunun yapılması zamanı olduğundan M. Kemalpaşa usta Mehmet Poyrazlar heyet odasına çağrıldı.

    Kuyunun çimentosu, demiri, çakılı, amelesi velhasıl umumi malzemesi köye ait olmak üzere yalnız ustalık ücreti heyetimiz huzurunda açıkça pazarlık yapıldı. İnşa edilecek kuyunun derinliği bol su bulduktan sonra ölçülerek metresi yüz kırk liraya mutabık kalındığından yalnız kuyu derinliği ölçülmek üzere metresi yüz kırk liradan usta bedeli verilmek üzere yaptırılmasına ve ustalık bedeli köy sandığından senet mukabili kuyu inşası yapıldıktan sonra verilmesine müttefikan karar verildi.

 Muhtar: Recep Danış, Mustafakemalpaşa’dan usta Mehmet Poyrazlar

KONU: KÖYE İÇME SU DEPOSU YAPILMASI HAKKINDA

    Köyümüz 958 bütçesine konan tahsisatla ve köy heyetinin kararı ile köye içme su tesisatı yapılması için kuyu inşaat edilmekte olduğundan ve aynı tesisatla beton su deposu projede gösterildiği şekilde yapılmak üzere tanzim edilen su deposu keşif raporunda ustalık ücretinin 5967 lira yetmiş kuruştan pazarlık suretiyle aynı işi beş bin beş yüz liraya inşaat ustası Mehmet Poyrazlar ile heyetimiz huzurunda mutabık kalındığından yaptırılmasına ve ustalık bedelinin tamamı su deposu ikmal edildiği zaman senet mukabili köy sandığından verilmesine müttefikan karar verildi.

                               Kamil Durmuş'un su kuyusu

KONU: SU DEPOSUNUN SIVASININ PAZARLIĞI HAKKINDA

     Köyümüzde inşası tamamlanan su deposunun sıvasız olup, bu deponun içinin çift katlı sıva ile dış yüzünün de tek kat sıva yapılması ve ikinci katının da serpme olarak yapılmasına pazarlık suretiyle Mehmet Poyrazlar’a (yedi yüz elli) liraya verilmesine karar verdik.

Muhtar: Recep Danış, Taşeron: Mehmet Poyrazlar

Karar tarihi: 1.7.1961 Karar no: 29

                 Köy içi su borusu döşemek için hendek kazan köy halkı (1959)

KONU: EVLERİNE İÇME SUYU ÇEŞMESİ ALANLARDAN KÖY SANDIĞINA SU BEDELİ ALINMASI HAKKINDA 

    Köyümüz dâhilinde yollar üzerine köye kâfi miktarda içme su çeşmesi yapılmış ve bazı köy halkı kendi arzusu ile evlerine çeşme alanlardan köy sandığına bir gelir temin etmek ve su masraflarının birazını karşılamak üzere evine bir çeşme alanlardan ayda iki lira, mutfağına veya hamamlığına çeşme alan iki çeşme alan dört lira, üç çeşme alanlardan altı lira su bedeli alınarak çeşme sahiplerine karar tarihinden alınmak üzere çeşme sahiplerine tahakkuk ettirilmesine ve kahvelerden de bir çeşme kahvesi dâhiline alanlardan ayda dört lira alınmasına müttefikan karar verildi.

Muhtar: Şemsettin Yalçın

Karar tarihi: 13.10.1963 Karar no: 20

KONU: Köy iki çeşmesinin yerlerinin değiştirilmesi H.

Muhtar: Cemil Özdemir

Azalar: Kamil Durmuş, Ahmet Yaldız, Kadir Kenan

    Köyümüz şahsiyetine ait Kadı Köy (Ormankadı) yol üzerindeki kuyu (Şerif Ağanın Kuyu) yanındaki çeşmenin kuyuya yakın olması dolayısıyla hayvanların çeşmeye sürünmek suretiyle kırdıkları ve bunu önlemek için 11 metre boru vererek kıyıya alınarak bu zarardan kurtarmak. Ayrıca Tahsin Sevinç’in evinin yanındaki çeşmenin suyundan zarar gördüğünden 21 metre boru vermek suretiyle çeşmenin evden uzaklaştırılıp münasip bir yere konulmasına oy birliği ile karar verildi.

Muhtar: Cemil Özdemir

    Köy halkı imece yaparak köy içindeki su borusu hendeklerini kazarlar. Sokak çeşmelerine su verilir. 13 sokak çeşmesi vardı. Ayrıca evlerine almak isteyenlere de belirlenen bedel karşılığında çeşme alması sağlanır. Bazı sokak çeşmelerini de hayırseverler kendileri yaptırır. Şaban Balaban’ın arsa köşesinde Duranoğlu Çeşmesi (Mehmet Durgut tarafından yaptırılmış. Çeşme duruyor.) Eşref Edincik de kendi mahalle meydanına 1960 yılında bir çeşme yaptırır. Bu çeşme yıkılmış. 1962 yılında Mustafakemalpaşa Ova Köyleri İçme Suyuna Kavuşturma Derneği kurulur. Başkanı Tepecik Belediye Başkanı Namık Ayvalıoğlu. Yeşilova Köyü Muhtarı Şemsettin Yalçın da müteşebbis heyetindedir.

     Müteşebbis heyetinin amacı ova köylerine Sarp Dere suyunu getirmek. 1969 yılında ova köylere Sarp Dere suyu gelir ve içme suyu olarak kullanılır. 2000’li yıllara kadar bu su sokak çeşmelerinden akardı.

   Yeşilova 1992 yılında belediye statüsü kazanır. 1992 yılında Karaoğlan Köyü’nden su getirmek üzere köylere ve belde içine yeni borular döşenir. Projeye dahil olan köylere su deposu inşa edilir. 2014 yılından sonra 1957 ve 1992 yılında yapılan iki su deposu da güvenlik nedeniyle yıkılır. Büyükşehir Yasası kapsamında köyler ve beldeler mahalleye dönüşünce içme suları Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığına bağlı BUSKİ tarafından verilmeye başlandı. Günümüzde her evde su vardır.

    Kaynak kişiler: Köy karar defteri, 22.2.1962 tarihli Ataeli Gazetesi, Ali İhsan Kocaman, Nusret Durmuş, Fahri Ataş, Faruk Sezer, Hasan Hüseyin Türker

       Kaynak: https://mucadelegazete.com/doganci-koprusu