Bursa'nın Simgeleşmiş İsimleri

Bursa'nın Kültür İnsanları

Bursa'ya Hizmet Edenler

   İhsan Celal Antel, Bursa’nın simge isimlerinden biriydi. Tutkulu ve sıra dışı kişiliğiyle, kentin yakın tarihinde üç alana mührünü vurdu: Konservecilik, fotoğraf, dağ sporları.

    1894'de İstanbul'da doğdu. Beş çocuklu bir ailenin üçüncü çocuğuydu. Babası Mehmet Celalettin Bey deniz ticaret hukuku uzmanıydı. En büyük ağabeyi Sadreddin Celal Bey İstanbul Üniversitesi’nde pedagoji bölümünü kurmuş ve burada hocalık yapmıştı. Diğer ağabeyi Yusuf Kenan Bey dönemin ünlü avukatlarından biriydi. İhsan Celal Antel’in küçük kardeşi Necip Celal (1908-1957) müzisyendi. Türkçe sözlü ilk tangoları bestelemiştir. Mazi, Özleyiş adlı tangoları pek meşhurdur. Andel soyadı aileye Yahya Kemal Beyatlı'nın armağanı idi. Ailenin tüm fertleri zor söylendiği gerekçesiyle soyadlarını Antel'e çevirdiler. Sadece Necip Celal, "hatırası var" diyerek soyadını değiştirmedi. İhsan Celal'in en küçük kardeşi olan Belkıs Celal (Özdoğan) ise İstanbul Üniversitesi’nde fizik profesörüydü.

                           Necip Celal Andel

       İhsan Celal 1. Dünya Savaşı’na gönüllü katılır ve Galiçya cephesinde savaşır. Aynı dönemde İstanbul Darü’l Fünun’u Ulum-u Tabiyye bölümünü (gıda mühendisliği) bitirir. 1920’de uzmanlık yapmak için Almanya’ya gider. 1925’te yurda döndüğünde Bursa’ya yerleşir ve Bursa’da Antel Konserve Fabrikası’nı kurdu. Bu, Türkiye’de bir Türk’ün kurduğu ilk konserve fabrikasıydı. Ürettiği konserveler, Atatürk’ün bile övgüsünü kazandı.

  İhsan Celal Antel Cumhuriyet Meydanı'nda bir töreni fotoğraflıyor                      Bir fuar esnasında

    (İhsan Celal Antel arşivi)                                                                                    (İhsan Celal Antel arşivi)

    Asıl mesleğinin yanı sıra spor ve fotoğraf tutkunuydu. Kayak sporunun yaygınlaşmasında öncü isimlerden biri olmuştur. “Kayak aydın!” sözü, onunla ünlendi. Dağcılık Kulübü’nün kuruluşunda oda bulundu. Kayak Evi onun emeğiyle kuruldu. Bisiklet, güreş ve atletizme de meraklıdır. Fotoğraf alanında amatör olarak bilinse de bu alanda çok ileri gitmiştir. 1935 yılı Kodak Fotoğraf Yarışmasında, 1936 yılı Ankara Büyük Fotoğraf Sergisinde ve Union Française Fotoğraf Sergisinde birincilik ödülleri alır. 1936’da Matbuat Umum Müdürlüğünün Othmar Pferschy’e hazırlattığı Fotoğraflarla Türkiye albümünde  pek çok fotoğrafı yer alır. Ölüm yılı olan 1965’e değin kırk yıl kentimizin pek çok yerini dolaşmış ve fotoğraflamıştır. Çektiği binlerce kareyle kentin görsel tarihçisi olurken, iliklerine kadar sevdiği Bursa’yı bize de sevdirdi. 

                                                (Afif Antel Arşivi) 

                                                   (Afif Antel Arşivi;    metin: Banu Demirağ)