Şehir Plancıları Odası Bursa Şubesi ve
Bursa Halkevi’nin ‘Bursa Yerel Yönetimler Forumu’ için hazırladığı ‘Bursa
Kent Suçları Haritası’ yayınlandı.
1-Uludağ
Bursa İlinin belki de en eski kent suçlarından
biri Uludağ. Tamamı bitki ve hayvan türleri açısından çok önemli varlığa
sahip olan ve bu yönüyle milli park olarak tescillenmiş Uludağ’da devasa
yapılaşmalar yıllardır kanayan bir yara olarak varlığını sürdürmekte. Bizler
bu suçun sona erdirilmesi ve bu hassas alanın yapılaşmadan arındırılmasını
beklerken Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından onaylanan planlar ile
yapılaşmaların önü daha da açılmakta. İkinci Oteller bölgesi, Karabelen,
Çobankaya ve Sarıalan için onaylanan planlar ile yeni suçların meydana
gelmesine kaçınılmaz olacaktır.
2-Doğanbey TOKİ
Büyükşehir Belediyesi ve TOKİ eliyle yapılmış olan
bu proje, şehrin kalbine saplanmış bir hançer olarak, belki de en büyük kent
suçudur. Yapımı aşamasında reklam kampanyaları ile süslenen bu projeye, ne
ironiktir ki şu an kimse sahip çıkmamaktadır. Kimileri timsah gözyaşları
dökse de; Bursa’ya yolu düşen herkesin nefretle baktığı bir proje olarak –ne
yazık ki- varlığını sürdürmektedir.
3- Kent Meydanı
Kentin eski otogarının bulunduğu alan, yeni
terminal yapılması ile birlikte bir meydan olarak düşünülmüş fakat planlama
çalışması sonucunda ortaya, isminde “Meydan” olan bir AVM çıkmıştır. Bu
ironik durumla birlikte Kent Meydanı, kente karşı işlenmiş bir suç olarak
varlığını sürdürmektedir.
4- T-1 Tramvay Hattı (İpekböceği)
Bursa Büyükşehir Belediye Meclisi’nce ulaşım ana
planı kararı olmaksızın ve tramvay güzergahi belirlenirken hiçbir bilimsel
ve teknik incelemeler yapılmadan onaylanan proje ile kentin merkezine
ilişkin radikal bir karar alınmıştır. Halihazırda trafik sıkışıklığının
olduğu bir alanda hiçbir alternatif yol belirlenmeden yapılan bu düzenleme,
trafikte daha da büyük bir karmaşaya yol açmış ve kent merkezini olumsuz
etkilemiştir.
5- Tarım Alanlarında Yapılaşma
(BBB Meclisi’nin ovadaki kirletici sanayilerin 2020 yılına kadar daha
faaliyetlerini sürdürmesine yönelik alınan meclis kararı) Bursa
Büyükşehir Belediye Meclisi’nin kararı ile tarım arazileri üzerinde kurulu
işyerlerinin 31.12.2020 tarihine kadar faaliyetlerini sürdürmelerine izin
verilmiştir. Tarım arazileri üzerinde ruhsatsız olarak faliyet gösteren
kirletici sanayilerin bir an önce taşınması gerekirken bu karar ile
ödüllendirilmiş ve kent sağlığına olumsuz etkilerine göz yumulmuştur.
Tarım Alanlarında yapılaşmanın
arttırılması
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca onaylanan plan
değişikliği ile tarım alanlarında yapılaşma arttırılmıştır.
6- Parklardaki Yapılaşma
Nilüfer İlçesi sınırlarında yer alan park
alanlarının önemli bir kısmı, özel sektöre kiraya verilmeleri ile kentin
büyük suçları arasında yer almakta. Plan değişikliğine bile gidilmeden, park
alanı olarak ayrılmış alanların, cafe, restoran, yüzme havuzu vb. şekillerde
özel kullanıcılara verilmesi, yasal açıdan hiçbir dayanağı olmaması yanında,
bölgede yaşayanların ihtiyacı olan parkların yok edilmesi açısından hayli
önem taşımakta. Bir diğer önemli husus ise, bu durumun hala devam ediyor
oluşu.
7- Mryleia Antik Kenti
Mudanya ilçesi sınırlarında yer alan Myrleia Antik
kenti; içerisinde önemli kalıntıların bulunduğu, hem Uludağ Üniversitesi
tarafından yapılan yüzey araştırması raporunda hem de kurul kararlarında
açıkça belirtilen bir alan. Ama buna rağmen bir marketler zinciri yapılması
için sermayeye peşkeş çekildi. Ve diğer örneklerde de görüldüğü üzere,
mahkeme kararlarına rağmen üzerine inşaat yapıldı, tarihe sağlanmış bir
hançer olarak yerini aldı.
8-Hamitler Çöp Depolama Alanında Tıbbi
Atık Yakma Tesisi
Bursa Büyükşehir Belediye Meclisi’nin kararı ile,
Hamitler Çöp Depolama Alanında Tehlikeli Tıbbi Atık Yakma Tesisi Yer
Alabileceği belirtilmiştir. Bu karar ile çevresindeki konut ve yerleşme
alanlarında yaşayan halkın sağlığı tehlikeye atılmaktadır.
9- Samanlı Bağlantı Yolu
Bursa Büyükşehir Belediye Meclisinin kararıyla
uzak çevre yolu ile yakın çevre yolu genişliği 50m lik bir yol ile birbirine
bağlanmıştır. Samanlı bağlantı yolu verimli tarım topraklarının üzerinden
geçirilmiştir.
10- Gemlik Sanayi
Deprem açısından Bursa’nın en riskli ilçelerinden
olan Gemlik’te Azot fabrikası vb.tehlikeli tesislerin hala faaliyete devam
etmeleri tüm il için büyük bir risk oluşturmaktadır. Bir felaketi önlemek
adına acilen bu fabrikaların taşınması gerekmektedir.
11-Başköy Mermer Ocakları
Büyük kısmı Orhaneli İlçesi Başköy sınırlarında
yer alan mermer ocakları, Ankara’dan alınan izinlerle orman alanlarında
büyük tahribatlara neden olmaktadır. Mermer ocaklarında kullanılan kimyasal
maddelerin köylerin içme sularına karıştığının tespit edilmesi ile başlayan
mücadele, bazı mermer ocaklarının ruhsatlarının iptal edilmesine neden olsa
da, bölgedeki ocaklar büyük oranda faaliyetlerine devam etmektedirler. Bir
yandan ruhsatı iptal edilen ocaklara tekrar ruhsat verilmesi çalışmasının da
devam ettiği bilinmektedir
12- Eğitim Kampüsleri
Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin kararıyla
onaylanan, Bursa ili, Mudanya, Gemlik, Osmangazi, Gürsu ve Kestel
ilçelerinde eğitim kampüsü oluşturulmasına karar verilmiştir. Eğitim
kampüsleri ile orman alanları yapılaşmaya açılmaktadır. Özellikle şehir
merkezlerinde kentsel rantın arttığı bölgelerdeki okulların da kampüslere
taşınması potansiyel kent suçlarını gündeme getirmektedir.
13- Stadyum
Bursa tarihinde çok önemli bir yeri olan ve bu
özelliği ile Kentsel Sit Alanı ilan edilmiş olan stadyum ve çevresi için,
Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından mecliste onaylanarak uygun bulunmak
üzere Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğüne gönderilen plan
değişikliği, stadyum ile kapalı spor salonu ve lisenin yıkılmasını
öngörmektedir. Plan değişikliğinde alanın meydan olarak tasarlandığı
görülmekle beraber, alanda ticari birimlerin yer alabileceğinin
belirtilmesi, kent merkezindeki bu alanın kamusal kullanımının
kısıtlanabileceği ve özel sektöre terk edilebileceği endişesini
doğurmaktadır.
14-Yıldırım Kentsel Dönüşüm
6306 sayılı Afet yasası ile afetten korunmak adı
altında tüm ülkeyi şantiye alanına çevirerek despotik uygulamalarla büyük
bir rant oluşturmayı amaçlamaktadır. Afet yasası ile birlikte Bursa ili
Yıldırım ilçesi Ankara Yolu kuzeyindeki 7 mahalle Riskli alan ilan
edilmiştir. Bölge halkının görüşü alınmadan yapılan bu proje ile daha
sağlıklı ve yaşanabilir konutlar üretmek değil rant elde etmek
amaçlanmaktadır. Göstermelik bir iki yıkımın ardından seçimler sebebi ile
durdurulan proje gerek kent için gerekse bölge halkı için büyük
mağduriyetler yaratacak olan proje olarak belirsizliğini korumaktadır.
15- BESOB
Bursa’nın sembol haline gelmiş suçlarından biri
olan BESOB Sanayi sitesi, açılan tüm davalar kazanılmış olmasına rağmen
inşaat devam etmektedir. Yaklaşık 300 hektarlık bir alanı kapsayan sanayi
sitesi, verimli tarım alanlarının üzerinde yer almakta olup, kentin tüm
meslek odaları ve demokratik kitle örgütlerinin karşı çıkmasına rağmen rant
uğruna kente dayatılmaktadır.
16-Teleferik
Milli Parklara ulaşım açısından Teleferik
sisteminin olumlu karşılanmasının yanında, bu denli hassas bir bölgede,
idare tarafından direk yerleri dışında ağaç kesilmeden bir proje
yapılacağının duyurulmasının ardından; maliyet gerekçesi ile hat boyunca
ağaç kesimi yapılarak büyük bir suç işlenmiştir. Uludağ gibi bir alanda
binlerce ağaç kesmeyi, biraz daha çok para kazanmaya tercih eden yönetimler,
Uludağ’da daha çok konaklama ve daha çok insan yerine koruma amaçlı bir
yaklaşım sergilemelidirler. Onca karşı çıkışa rağmen yapılaşmaya açılan
İkinci Oteller Bölgesi ile birlikte Teleferik projesinin ağaç kemsine yol
açması, ilerde telafisi çok zor zararları beraberinde getirecektir.
17- Dağyenice
Kültür ve Turizm Bakanlığınca onaylanan plan ile,
tamamı tarım ve orman alanlarında yer alan ve mevcutta hiçbir yapılaşmanın
olmadığı Dağyenice Göleti çevresinde, 800.000 m2’nin üzerinde inşaat alanı
öngörülmektedir. İnşaat yüksekliklerinin 7 kata kadar çıkabildiği plan ile
doğal alanlar tahrip edilmekle birlikte, inşaat rantının sınır tanımadığının
da göstergesidir. Böyle bir rantın önünü açabilmek için kent merkezinden
bölgeye termal suyun taşınacak olması da projenin en ilginç
ayrıntılarından biridir.
18- Demirtaştaki Eski Tütün Depoları
Başbakanlık Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun
kararıyla onaylanan, Demirtaş Mahallesi, Tepecik Ayazması Mevkii plan
değişikliği ile mevcutta tarım arazileri ve tarımsal amaçlı depo alanı
ticaret ve konut alanı yapılmak istenmektedir.
19-İnegazi Çimento Fabrikası
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının kararı ile
Nilüfer İlçesi, İnegazi Köyü, Çaltarla Mevkiinde Çimento Fabrikası
yapılmak istenmektedir. Köye çok yakın olan, mevcutta orman alanında kalan
sağlık koruma bandı belirtilmemiş bölgede Çimento Fabrikası yapılmak
istenmesi bölge halkının sağlığını tehdit etmektedir.
20-Yunuseli Kum Ocakları
Yunuseli sınırlarında yer alan alan, daha önce
bölgede kum ocakları bulunması sebebiyle herhangi bir yapılaşmadan
kaçınılarak,, üst ölçek planlarda Rekreasyon Alanı olarak
belirlenmişti.Fakat inşaat sektörünün açgözlülüğü buraya da ulaştı ve
planlar değiştirilerek bölge tivaret ve konut kullanımına açıldı. Azaltılan
Rekreasyon Alanı karşılığında planlarda yeni alanlar ayrılmaması bir yana,
zemini açısından problemlerin var olduğu raporlarla tespit edilmiş
olmasına rağmen, yapılaşmanın önü açılarak kente de ekstra yoğunluk
getirilmiş oldu.
21-Akpınar Kentsel Dönüşüm
Kentsel dönüşümün, sağlıklı yaşam alanları
oluşturmaktan çok bir rant aracı olarak kullanılmasının en büyük
göstergelerinden biri olan Akpınar Kentsel Dönüşüm projesi, Osmangazi
sınırlarında yer almakta. Korupark AVM’nin hemen yanıbaşında olması
sebebiyle inşaat sermayesi açısından iştah kabartan bir bölge. Doğanbey’den
sonra yeni bir kent suçu potansiyeli taşımakta iken, bölgede yaşayanların
dernekleşerek projeye karşı çıkması sonucunda duraksama yaşadı. Yine de
tehlike devam etmekte.
22-KOTİYAK
Çevre ve Şehir cilik Bakanlığı Kararı ile
Karacabey ilçesi İkizce Köyünde 223 Ha. alanı “Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi”
alanı ilan edilerek tarım arazilerini sanayileşmeye açmıştır.
23-BİAPORT
Nilüfer Belediye Meclisi’nce onaylanan Planı
Değişikliğinde, parsele özel yapılaşma şatları tanımlanmış olup, plan
notları ile hem Bursa Büyükşehir Belediyesi İmar yönetmeliği hem de İmar
Planı hükümleri yok sayılmış ve kat yüksekliği serbestisi getirilmiş ve bir
çok ayrıcalık tanınmıştır. Bu durum, kamu yararı taşımaması, plan
değişikliğinin şahsa özel olarak yapılmıştır.
24- Rezerv Alanları
6306 Afet Yasası kapsamında Bursa’nın çeşitli
bölgelerinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Rezerv Alanları
belirlenmiştir. Rezerv Alanlarına yönelik Bakanlık tarafından çıkarılan
Yönetmelikte, bu alanların gerek riskli alanlarda yaşayanların taşınacağı
alanlar olarak gerekse Afet Yasasının uygulanmasında “maddi kaynak” olarak
kullanılabileceği açıkça belirtilmektedir. Bu yönüyle rezerv alanlarının
açıkça rant projelerinde kullanılabileceği itiraf edilmektedir. Belirlenen
alanların hem kent içindeki değerli alanlardan hem de tarım ve orman
alanlarından seçilmesi de; bu alanların ranta konu olabilecek
bölgelerdeki yapılaşmanın önünü açtığını açıkça göstermektedir. Özetle
rezerv alanlar, kente karşı işlenebilecek önemli suç alanı potansiyellerini
beraberinde getirmektedir.
|
