Yahya Kemal Beyatlı
1884-1958
Edebiyatımızda Bursa
|
|
Bursa üzerine kalem
oynatmış edebiyatçılarımız arasında Ahmet Hamdi Tanpınar'ın seçkin bir yeri
vardır. Tanpınar'ın Bursa'ya neden düşkün olduğu üzerine kafa yoranlar,
Yahya Kemal'in İstanbul ile olan derin sevgi bağına işaret etmişlerdir hep.
Ancak Yahya Kemal'in Bursamızla da bağları vardır. Bu konu biraz
deşildiğinde bakın ortaya neler çıkıyor.
Bilindiği
gibi ünlü şairimiz Üsküp doğumludur. Üsküp Yıldırım Beyazıt döneminde,
1389'da Osmanlı topraklarına katılır. Fetihten sonra başkent Bursa'dan
Üsküp'e çok sayıda göçmen yerleşir. 14. yüzyıldaki köklerini bilmesek de,
Yahya Kemal'in dedesinin 19. yüzyıl son çeyreğinde önce Bursa, sonra da
Niş'te bir süre yaşadıktan sonra Üsküp'e yerleştiğini biliyoruz. Üsküp kenti
Şardağ'ın eteklerinde kuruludurü aynen Bursa'nın Uludağ'ın eteklerinde kurul
olması gibi. Bu benzerlik Yahya Kemal'in Kaybolan Şehir adlı
şiirinde karşımıza çıkar:
Üsküp ki Yıldırım Beyazıt Han diyarıdır,
Evlad-ı Fatihan'a onun yadigarıdır.
Firuze kubbelerle bizim
şehrimizdi o; Yalnız bizimdi, çehre ve ruhiyle bizdi o.
Üsküp ki
Şardağ'ında devamıydı Bursa'nın. Bir lale bahçesiydi dökülmüş temiz
kanın. ..............................
Milli
mücadelenin sürdüğü bir dönemde Ankara hükümeti Anadolu'ya
geçmesi için Yahya Kemal'a bir miktar para gönderir. Aynı dönemde gerçekleşen bir çarpışma
sonucu Kuvayi Milliye güçleri Eskişehir yöresinde geri çekilmek zorunda
kalınca, Yahya Kemal kendisine gönderilen parayı Sofya'ya gidip harcar.
Ancak bu yaptığı yüzünden sonrdan pişman olur. 17 Ekim 1922'de Atatürk ile
kez Bursa'da tanışır ve onun ayaklarına kapanarak af diler.
Ali Aksoy Yahya Kemal'in Bursa ile olan bağını kurmak için "İnsan ömrünün
anayurdu çocukluğudur" der ve şöyle devam eder: "Yahya Kemal'in doğduğu ve
çocukluğunu yaşadığı Üsküp, Türk ve müslüman kimliği ile hiç aklından
çıkmamıştır. Öyle ki, Üsküp sınırlarımız dışında kaldıktan sonra, ruhen
uğradığı mahrumiyette şair, Üsküp'ün yerine Bursa'yı koyarak avunur." Aksoy
bu fikrine kanıt olarak Ord. Prof. Dr. Süheyl Ünver'in Yahya Kemal'in
ağzından aktardığı sözleri gösterir: "Üsküp'te
doğmasaydım yanardım. Bursa'yı da pek severim. Bana Üsküp'te mi veya Bursa'da
mı doğmak isterdin deseler Bursa'yı isterdim. Fakat Üsküp'ü de arzu
ederdim." Kentimiz ile böyle bağları olan Yahya
Kemal'in adını taşıyan bir okulun olması tabi ki yakışık alır. Böyle bir
okul Yıldırım ilçemizde, Siteler Mahallesi'nde mevcut neyse ki.
|