|
|
Derviş Sami Taşman'ın Yeğeni
Reha Taşman Anlatıyor..söyleşen Reyhan Çorum
Babam, ağabeyi Derviş ile 1940'da Bursa'ya yerleşip Ant gazetesini çıkarmaya
başladı. Kendisi gazeteciliğe başlamalarını şöyle anlatırdı: Ankara Teknik
Öğretmen Okulu'nda öğrenciyim. 1950 seçiminden sonra Ant gazetesi ağabeyim
Derviş'e geçti. Bursa'ya geldiğimde gazetenin durumu parlak değildi. Tirajı
6500den 2500e kadar gerilemişti. İktidar değişince sübvansiyon desteği
kalmamıştı tabi. Bursa malum, o yıllarda
Demokrat Parti'nin kalesi. Ağabeyim
umutsuzluğa kapılmıştı. Bu yüzden ilk başta karışmamı istemedi. "Teknik
adamsın, git başka iş yap" dedi. "Ağabey gazete bir tarafa, ortada matbaa
var, makine var. Makine varsa ben burada çalışırım" dedim ve böylece
başladım".
Gazete adını 1955'te
Yeni Ant olarak değiştirse de DP iktidarının baskısından kaçamaz ve tahkikat
komisyonu Yeni Ant gazetesini kapatır. Derviş Taşman ve Fethi Taşman 1 yıl 1
ay hapis cezası aldılar. 1960 ihtilalinden sonra yeniden açıldı. Kurucu
meclisin bir kanadı olan Temsilciler Meclisi'ne Derviş Taşman Anadolu basını
temsilcisi seçildi.
Babamdan yine şunları
dinlemiştim. 1954 yılı, işler iyi gitmiyor. Hakimiyet gazetesi rakibimizdi.
İlk promosyon dağıtan ve bunu icat eden gazete biz olduk. 30 kupona
gazetenin yanında dolma kalem vermiştik. Uçaktan reklam amaçlı el ilanı
attırırdık. Kendi uçağını yapan, özel hava yolu taşımacılığı yapan Vecihi
Hürkuş'a ait bir uçakla promosyon ilani dağıtmak istenmiş. Mektep tayyaresi
denilen 2 kişilik uçaklardan. 9 Mayıs 1954. Babam, "parasını verdim, arka
koltuk boş, bari ben oturayım" diyor, pilotla birlikte biniyor
uçağa.Başlıyorlar el ilanlarını atmaya. Stadyum üzerindelermiş, maç çıkışı,
kalabalık bir insan topluluğu var. Pilot Deli Fevzi gerçekten de çılgın bir
adammış. "Bak ne yapacağım şimdi" diyerek Merunos tarafından stadın içine
doğru pike yapıyor. Tüm futbolcular yere yatıyorlar. Karşıda o zamanlar SSK
var. Oraya çarpmamak için uçağı sola doğru yatırıyor. O esnada uçak kavak
ağaçlarına ve elektrik tellerine takılarak şimdiki Arap Parkı'na çakılıyor,
parçalanıyor. Binlerce insanın gözü önünde olan kazada bir mucize oluyor:
bir kolu kırılıp kasığı zedelenen pilot Deli Fevzi 15 gün hastanede
yattıktan sonra iyileşiyor. Bulgar muhaciri imiş, memleketine kaçmış sonra.
Babam Recai de küçük sıyrıklarla kurtulmuş. Yıllar boyu konuşulmuş bu kaza.
(Anılarda Yaşarken Gemlik, Cilt 5, s. 321-22)
--------------------------------------------------------------------------------------------------
27.1.1948'DE BURSA ANT GAZETESİ NELER YAZMIŞ?
Erdem Saker'in Ekohaber gazetesinde 25.7.2006'da yayımlanmış yazısıdır.
Babamın kitaplarını karıştırırken elime 27 Ocak 1948
tarihli Ant gazetesi geçti. B.M. Meclisi Başkanı General Kazım Karabekir'in
ölüm haberinin duyurulduğu nüsha olduğu için babam saklamış herhalde.
Gazetenin şeklini, içeriğini yorumsuz olarak özetleyeceğim sizlere, yorumu,
bugünle mukayeseyi size bırakıyorum.
Gazete 4 sayfa, ikinci hamur veya üçüncü hamur kağıda siyah-beyaz basılı,
Ant isminin altında “Kemalizm Yolumuz, Altıok Andımız” ibaresi var, fiyatı 5
kuruş, yazı işleri telefonu 2349, altında “Adres değiştirmek ücrete tabidir”
yazılı.
“İlan ücretlerimiz” başlığı altında, “1 Kasım tarihinden itibaren resmi
ilanların bedeli tek sütunda tek satır 50 kuruş olarak alınmaktadır. Hususi
ilanlar ise ayrı tarifeye tabidir” şeklindeki bildirim birinci sayfanın sağ
üst köşesinde yer almış.
Gazetenin sahibi ve başmuharriri, Bursa milletvekili
Abdürrahman Konuk, yazı işlerini fiilen idare eden neşriyat müdürü Faruk
Taşkıran, basıldığı yer Ant
Matbaası.
Birinci sayfada, siyah çerçeve içinde, “B. M. Meclisi Başkanı General Kazım
Karabekir dün sabah kalb sektesinden vefat etti” haberi manşetten veriliyor,
yanında “Rusya'da isyan” başlığı altında dünyadan bir haber yer alıyor, “Çin
haberlerine göre, Ukrayna'da başgösteren büyük bir isyan bütün dehşetiyle
devam ediyor. Bir milyon 500 bin kişi isyan halinde, döğüşüyor.”
“Halk Bankası Sermayesi Arttırılıyor” başlığı altında “ Bu takdirde esnafa
daha geniş kredi açılacak. Halk Bankası kanununda değişiklik yapılmak üzere
bir tasarı hazırlanmış, Ticaret Bakanlığı tarafından meclise sunulmuştur.
Yapılacak değişiklikler arasında banka sermayesinin 10 milyon lira
arttırılması derpiş olunmuştur”. Gene Ankara'dan telefon
ile alınan bir ekonomi haberi sunuluyor. “Piyasada veresiye alışverişler
başladı” başlığı altında da, “Kamyon ve lastikler yedi seneden beri ilk defa
veresiye satılıyor” müjdesi veriliyor.
“Altın fiyatları” başlığı altında “Külçe fiyatları tutunamıyor. Altın
piyasası dün büsbütün yeni bir safhaya girmiştir. Anadolu'da mevcut para
darlığı ve mevsimin ilerlemesi dolayısıyla bilhassa Konya, Balıkesir,
Afyon'dan ziynet eşyaları ve İzmir'den halkalı Reşat, Hamit ve Aziz altınları
dün piyasaya mebzulen arzedilmekte idi. Geçen seneler bu mevsimde mezkur
vilayetler mal çekerken bu sene ise mal göndermektedir” denerek o günün bir ekonomik
sıkıntısı dile getirilyor.
“Al kaşağıyı, gir ahıra” başlıklı siyasi haberde “Demokrat Partinin Doğru
gazetesi, Demokrat Parti saflarında çalışan koministler hakkındaki
neşriyatımızdan, bizim tasavvurumuzun fevkinde alınmış görünüyor. Son
sayısını baştan aşağıya bize hasretmiş. Eksik olmasın, memnun olduk. Son
günlerde kaat sıkıntısından az basıyorduk. Memleketin selameti bakımından
elzem gördüğümüz bu neşriyatı, bu muhterem refikimiz sütunlarına aynen
geçirerek davamıza farkında olmadan hizmet etmiştir. Yarası olan gocunur
meseli meşhurdur. Diyecek laf yok. Al kaşağıyı gir ahıra efendim” denilerek yerel
siyasetten bir çatışmayı aktarıyor.
“Belediye Başkanımız geldi” başlıklı kent haberinde “Bir müddetten beri
Ankara'da bulunan
belediye başkanımız Fahri Batıca dün Ankara'dan şehrimize
dönmüş bulunmaktadır” duyurusu yapılıyor Bursalılara.
Musa Ataş, “General Kazım Karabekir'in Kurtuluş Savaşındaki rolü” başlıklı
makalesinde Karabekir'in yaptıklarını örnekleriyle sunuyor okuyucularına.
Derviş Sami Taşman ikinci sayfadaki, “Yine, Meseleye Dair” başlıklı
makalesinde bir başka yerel siyaset çatışmasındaki görüşlerini açıklıyor.
“Öner, meselesinden sonra siyasi edebiyatımız yeni bir vecize (!) daha
kazandı. D. P. bir şahıs partisi değil, bir dava partisidir. Hoş fakat
oldukça muğlak bir söz. Kenan Öner'in istifa sebebi hala meçhuldur, yani
Öner'in hangi dava (!) uğruna feda edildiği mechuldur.”
Bir spor haberi “Yeşil Spor'un kongresi” başlığı altında “Yeşil Gençlik Spor
Kulübü senelik kongresi dün gece saat 20.30'da
Yeşil Cami
yanındaki binasında
yapılmıştır. Şehrin en kalabalık ve zengin semtlerinden biri olan Yeşil
mıntıkasında kurulmuş olan ve büyük gelişmeye namzet olan kulübün
kongresinde bütün üyeler bulunmuştur.”
İkinci sayfada şehir haberleri bölümünde, “Metresiyle bir olup karısını
dövmüş”, “Genelevlere taarruz etmek”, “Çocuk yüzünden kavga”, “Hakaret”,
“Asker ailelerine yardım”, “Aleyhine şahadet edecek diye hakaret etmiş”,
“Karısını ve oğlunu yaralamış”, “Gemlik'te tek tip ekmek”, “Kazaen patlayan
tabanca”, “Bıçak taşımak”, “Garip bir kasid”, “Memura hakaret etmiş”
başlıkları altında Bursa'da meydana gelen olaylar aktarılıyor.
“Daniş Ekim, Gemlik belediye başkanı oldu”
haberinde ise, vefat eden belediye başkanı Nurettin Kumla'nın yerine, önce
valilik emri ile vekaleten atanan Daniş Ekim'in bu defa belediye meclisinde
yapılan oylama ile mevcut oniki üyenin ittifak oylarıyla başkan seçildiği
bildiriliyor.
Üçüncü sayfada “Bursa Milli Eğitim Müdürlüğünden” başlığı altında “Birinci
Erkek Sanat Enstitüsünün 1948 Akçalı yılı ihtiyacı olan, 13 kalem yiyecek ve
yakacak maddelerinin açık eksiltme ile alımı” için bir resmi ilan yer
alıyor.
Gazetenin son sayfası tamamen ilanlara ayrılmış, bu sayfada yer alan resmi
ve özel ilanlar arasında, sayfanın yarısını kaplayan iki büyük ilan dikkati
çekiyor.
“Rektifiye Makinesi- taksi, otobüs, kamyon sahiplerine, ucuz fiyatla
silindir rektifiye eder”
“Halis Kahve ve Çay, Cumhuriyet Alanı karşısında tütün bayiinde her saatte
taze ve katkısız olarak satılır.”
Gerçekten hayale değer, değil mi?
|