1839-1939 ARASINDA BURSA



Bursa'nın Tarihi

Osmanlı Döneminde Bursa'nın Tarihi




 

 

       Tanzimat Fermanı’nın 100. yılına gelen 1939’da Bursa Halkevi'nin yayın organı olan Uludağ dergisinde konuyla ilgili yazılar yayımladı. Bunlardan birini Müze müdürü Naci Kum yazdı. Naci Kum bu yazıda Tanzimat Fermanı'ndan sonra  Bursa’da meydana gelen değişimleri anlatmıştı. Yazıya göre; o zamana kadar Kütahya’da oturan eyalet valileri 1841 yılından itibaren Bursa’da oturmaya başlamışlar, Sultan Abdülmecit ilk kez Bursa’ya gelmiş, 1844 yılında iki kez daha Bursa’ya misafir olmuştu. 1846 yılında bir Askeri İdadi (lise dengi okul), 1854 yılında da Mülki İdadi açılmıştı. 1855’te meydana gelen deprem ve yangın sonrasında Bursa viraneye dönmüş, 1858’de şehrin haritası çizilmiş, 1859 yılında Rüştiye mektebi (Ortaokul düzeyinde eğitim kurumu) açılmıştı. 1861 yılında Abdülaziz’in tahta çıkışından sonra, 1862’de Bursa’da bir ermeninin yaptırdığı fabrika, İslam mezarlığına lağımını akıttığı için Bursa halkının tepkisini çekmiş, halk tarafından fabrika yıkılmış ancak sahibinin Babıâli’ye şikâyeti üzerine Bursa’ya asker yollanmış olaya önayak olanlar hapsedilmiş ve fabrikanın parası da Bursalılara ödetilmişti. 1865’te bir konak hastaneye dönüştürülmüş, 1868 yılında Belediye teşkilatı kurulmuş, iki yaprağı Türkçe, diğer iki yaprağı Ermenice olan Hüdavendigar gazetesi basılmaya başlamış, 1864’te Islahhane kurulmuş, 1873’te Bursa-Mudanya demiryolunun geçeceği yerler ölçülmüş, 1877’de birinci Meşrutiyet ilan edilmiş, seçilen üç mebus (milletvekili) İstanbul’a gönderilmişti. 1886 yılında Yenişehirli Murad Emrî tarafından Matbaai Emrî adlı basımevi açılmış ve Fevait adlı haftalık bir gazete çıkarılmaya başlanmıştır. 1881 yılında Feraizci Zade Şakir de Alaca Mescit Mahallesi’nde açtığı matbaada Nilüfer adlı haftalık dergi yayınlamıştır. 1889’da yine Murad Emrî haftalık Bursa gazetenin yayınına başlamıştır.