OSMANLI DÖNEMİNDE BURSA
            
         Bursa in the Ottoman Period


Bursa'nın Fethi

Bursa Kronolojisi

Bursa Kalesi

Bursa Notları

Gölyazı Hakkında

Osmanlı Döneminde Bursa ve Çevresinin Fetih Haritası

Çekirge Adı Nereden Gelir?

Eski Bursa'nın Yolları

Seyyahların Gözüyle Bursa

1502 Tarihli Bursa Belediye Kanunu

Kapalıçarşı Tarihi 

Bursa'ya Gelen İlk Seyyah

Bursa ve Kütahya Tarihinden Kesitler

At Pazarı - İvaz Paşa

Bali Bey Hanı  

Tahtsız ve Bahtsız Şehzade: Cem

Bursa Çarşı ve Hanları  Bölüm:

  1      2      3      4

II. Beyazıd Devri Bursa Eserleri

Halil İnalcık ve Bursa

Tanzimattan Cumhuriyete Bursa

Osmanlı Döneminde Mudanya İskelesi

Kaleiçi Osmanlı Yapıları

Bursa Posta Damgası

Tophane Bey Konağı Tahmini Çizimi

Süleyman Çelebi ve Komşuları

Bursa'da Osmanlı Karakolhaneleri

15. asırda Bursa'da İmar Faaliyetleri

Bursa'nın Tarihi

   

       Bursa 1326'da Osmanlıların eline geçmiştir. Orhan Gazi’nin ölümünden sonra 1360’ta Sultan I. Murat Hüdavendigâr Bursa'da imar çalışmalarına girmiş, Çekirge semtinde kendi ismini taşıyan yapı topluluğunu yaptırmıştır. Yıldırım Beyazıt döneminde ise şehir, yeni yapılan eserlerle daha da genişlemiştir. Ancak Yıldırım Beyazıt’ın 1402’de Ankara Savaşı’nda yenilmesinden sonra Timur Bursa’ya girmiş ve şehri tahrip etmiştir. Yıldırım Beyazıt’ın ölümünden sonra on yıl süren kardeş kavgası sonunda Çelebi Sultan Mehmet Bursa’da yıkılan yapıları yenilemiş ve yeni yapılarla da şehri imar etmiştir. Bundan sonra Osmanlı’nın başkenti olan Bursa, İstanbul’un fethine kadar Osmanlının siyasi ve  kültürel bir merkezi olmuştur.

  

    Tanzimat sonrası dönemde Hüdavendigar Vilayeti merkezliği yapan Bursa´ya 1900´lü yılların başında Bilecik, Kütahya, Karesi (Balıkesir), Karahisar (Afyon) sancakları bağlı bulunmaktaydı.  Bursa, 1844 yılından başlayarak mutasarrıflık ile yönetilmeye başlanmıştır. 1864 yılında ise vilayet oluşturulmuş ve 1867 yılı temmuzundan itibaren Bursa valiler tarafından yönetilmeye başlanmıştır.

    Kurtuluş Savaşı öncesi 8 Temmuz 1920’de Yunanlılar Bursa’yı işgal etmişler, 30 Ağustos zaferinden sonra da 10-11 Eylül 1922’de şehirden çekilmişlerdir (işgal süresi 2 yıl, 2 ay, 3 gündür). Cumhuriyetin ilanından sonra Bursa il konumunu korumuştur.   
     Tarihi geçmişi oldukça eskiye inen Bursa’da o dönemlerden günümüze ulaşabilen yapılar yok denecek kadar azdır. Antik çağ yapıları Bursa’nın çeşitli tarihlerde uğradığı akınlarda yıkılmış, Osmanlı yapılanmasında da onların taşlarından yararlanılmıştır. Kentin ilk kurulduğu Hisar Mahallesi’nde az da olsa antik çağın mimari kalıntılarına ve küçük buluntularına rastlanılmaktadır. Bunlar arasında Bithynia krallığı zamanında yapıldığı sanılan, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerinde de kullanıldığı sanılan ve onarım geçiren surların bazı bölümleri günümüze ulaşmıştır. Osmanlı döneminde yapılan I. Beyazıt’ın inşa ettirdiği Ulu Cami, Osman Gazi’nin oğlu Alaeddin Bey’in yaptırdığı Alaeddin Camisi, Orhan Camisi, Timurtaş Paşa Camisi, Emir Sultan Camisi, Altıparmak Camisi, Hacı İskender Camisi, İvaz Paşa Camisi, Hoca Alizade Camisi, Molla Fenari Camisi, Şehabeddin Paşa Camisi, Şahadet Camisi, Selçuk Hatun Mescidi, Yeşil Külliye, Muradiye Külliyesi, Hüdavendigâr Külliyesi, Yıldırım Külliyesi kentin belli başlı camileridir. Ayrıca Osman Bey’den Fatih Sultan Mehmet’e kadar olan Osmanlı padişahlarının türbeleri de burada bulunmaktadır. Gülçiçek Hatun Türbesi, Devlet hatun Türbesi, Nalıncılar Hamamı, Şengül hamamı, Mahkeme Hamamı, Umurbey Hamamı, Atpazarı Hamamı, Emir Hanı, Kapan Hanı, Çukur Han, Geyve Hanı, İpek Hanı, Tuzpazarı Hanı, Koza Hanı, Fidan Hanı, Pirinç Hanı, Büyük Kapalı Çarşı, Yıldırım Beyazıt Bedesteni günümüze gelebilen diğer Osmanlı eserleridir. Bursa kaplıcalarının en ünlüleri olan Eski Kaplıca, Çekirge Hamamı, Kükürtlü Kaplıca, Yeni Kaplıca, Kaynarca hamamı ve Karamustafapaşa Kaplıcası da onları tamamlamaktadır.

                                                Kaynak: Raif Kaplanoğlu - Bursa Araştırmaları Dergisi