Bursa'nın Fethi
Bursa Kalesi
Bursa Notları
Osmanlı Döneminde Bursa ve Çevresinin Fetih
Haritası
Çekirge Adı Nereden Gelir?
Eski Bursa'nın Yolları
Seyyahların Gözüyle Bursa
1502 Tarihli Bursa Belediye Kanunu
Kapalıçarşı Tarihi
Bursa'ya Gelen İlk Seyyah
Bursa ve Kütahya Tarihinden Kesitler
At Pazarı - İvaz Paşa
Bali Bey Hanı
Tahtsız ve Bahtsız Şehzade: Cem
Bursa Çarşı
ve Hanları Bölüm:
1
2
3
4
II.
Beyazıd Devri Bursa Eserleri
Halil
İnalcık ve Bursa
Tanzimattan Cumhuriyete Bursa
Kaleiçi Osmanlı Yapıları
Bursa Posta Damgası
Tophane Bey Konağı Tahmini Çizimi
Süleyman Çelebi ve Komşuları
|
|
Bursa
1326'da Osmanlıların eline geçmiştir. Orhan Gazi’nin ölümünden sonra 1360’ta
Sultan I. Murat Hüdavendigâr Bursa'da imar çalışmalarına girmiş, Çekirge
semtinde kendi ismini taşıyan yapı topluluğunu yaptırmıştır. Yıldırım
Beyazıt döneminde ise şehir, yeni yapılan eserlerle daha da genişlemiştir.
Ancak Yıldırım Beyazıt’ın 1402’de Ankara Savaşı’nda yenilmesinden sonra
Timur Bursa’ya girmiş ve şehri tahrip etmiştir. Yıldırım Beyazıt’ın
ölümünden sonra on yıl süren kardeş kavgası sonunda Çelebi Sultan Mehmet
Bursa’da yıkılan yapıları yenilemiş ve yeni yapılarla da şehri imar
etmiştir. Bundan sonra Osmanlı’nın başkenti olan Bursa, İstanbul’un fethine
kadar Osmanlının siyasi ve kültürel bir merkezi olmuştur.
Tanzimat sonrası dönemde Hüdavendigar
Vilayeti merkezliği yapan Bursa´ya 1900´lü yılların başında Bilecik,
Kütahya, Karesi (Balıkesir), Karahisar (Afyon) sancakları bağlı
bulunmaktaydı. Bursa, 1844 yılından başlayarak mutasarrıflık ile
yönetilmeye başlanmıştır. 1864 yılında ise vilayet oluşturulmuş ve 1867 yılı
temmuzundan itibaren Bursa valiler tarafından yönetilmeye başlanmıştır.
Kurtuluş Savaşı öncesi 8 Temmuz 1920’de
Yunanlılar Bursa’yı işgal etmişler, 30 Ağustos zaferinden sonra da 10-11
Eylül 1922’de şehirden çekilmişlerdir (işgal süresi 2 yıl, 2 ay, 3 gündür).
Cumhuriyetin ilanından sonra Bursa il konumunu korumuştur.
Tarihi geçmişi oldukça eskiye inen Bursa’da o dönemlerden günümüze
ulaşabilen yapılar yok denecek kadar azdır. Antik çağ yapıları Bursa’nın
çeşitli tarihlerde uğradığı akınlarda yıkılmış, Osmanlı yapılanmasında da
onların taşlarından yararlanılmıştır. Kentin ilk kurulduğu Hisar
Mahallesi’nde az da olsa antik çağın mimari kalıntılarına ve küçük
buluntularına rastlanılmaktadır. Bunlar arasında Bithynia krallığı zamanında
yapıldığı sanılan, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerinde de kullanıldığı
sanılan ve onarım geçiren surların bazı bölümleri günümüze ulaşmıştır.
Osmanlı döneminde yapılan I. Beyazıt’ın inşa ettirdiği Ulu Cami, Osman
Gazi’nin oğlu Alaeddin Bey’in yaptırdığı Alaeddin Camisi, Orhan Camisi,
Timurtaş Paşa Camisi, Emir Sultan Camisi, Altıparmak Camisi, Hacı İskender
Camisi, İvaz Paşa Camisi, Hoca Alizade Camisi, Molla Fenari Camisi,
Şehabeddin Paşa Camisi, Şahadet Camisi, Selçuk Hatun Mescidi, Yeşil Külliye,
Muradiye Külliyesi, Hüdavendigâr Külliyesi, Yıldırım Külliyesi kentin belli
başlı camileridir. Ayrıca Osman Bey’den Fatih Sultan Mehmet’e kadar olan
Osmanlı padişahlarının türbeleri de burada bulunmaktadır. Gülçiçek Hatun
Türbesi, Devlet hatun Türbesi, Nalıncılar Hamamı, Şengül hamamı, Mahkeme
Hamamı, Umurbey Hamamı, Atpazarı Hamamı, Emir Hanı, Kapan Hanı, Çukur Han,
Geyve Hanı, İpek Hanı, Tuzpazarı Hanı, Koza Hanı, Fidan Hanı, Pirinç Hanı,
Büyük Kapalı Çarşı, Yıldırım Beyazıt Bedesteni günümüze gelebilen diğer
Osmanlı eserleridir. Bursa kaplıcalarının en ünlüleri olan Eski Kaplıca,
Çekirge Hamamı, Kükürtlü Kaplıca, Yeni Kaplıca, Kaynarca hamamı ve
Karamustafapaşa Kaplıcası da onları tamamlamaktadır.
Kaynak:
Raif Kaplanoğlu - Bursa Araştırmaları Dergisi
|