Bursa'nın Köklü Okulları

Bursa'nın Modernleşme Süreci

    1845'de Sultan Abdülmecid tarafından Mekteb-i Fünun-u İdadi adıyla kuruldu. Heykel’deki valilik binası yakınlarında bulunan bir kumaş fabrikasının kamulaştırılarak okul haline getirilmişti. Daha sonra Işıklar semtinde, alt katı kâgir, üst katı ahşap olarak inşa edilen bina, 10 Haziran 1892'de, vali Münir Paşa tarafından açıldı. 1894'de bu yapılara ikinci bina da eklenerek beş yüz öğrenci alacak duruma getirildi. 93 Harbi”nin unutulmaz komutanı Gazi Ahmed Muhtar Paşa da bu okulun mezunları arasındadır. 1911'de hastane kısmı da eklendi. I. Dünya Savaşı'ndan sonra Bursa'nın Yunan işgaline uğraması üzerine eğitime ara verildi. Yunan askerleri burayı ahır olarak kullandılar.  11 Aralık 1922'de Askeri İdadi adı ile yeniden açıldı.  Bulunduğu semtin adının önceleri Aşıklar Tepesi olduğu, giderek Işıklar'a dönüştüğü söylenmektedir. 2016'da kanun hükmündeki kararname gereğince diğer askeri liselerle birlikte kapatıldı.

           

  Ziraat Mektebi
1891 yılında Vali Mahmut Celalettin Paşa tarafından tarım konusunda bilgili elemanlar yetiştirmek amacıyla Nazari ve Ameli Hüdavendigar Hamidiye Ziraat Mektebi adıyla kuruldu.
 
                                                                               Okulun tarihi 2010'da kitaplaştırılmıştı.

    Okul arazisi Hamitler Köyü’nden Topal Mehmet Ağa’nın devlete aşar borcunu ödeyememesi üzerine 26.000 dönümlük arazisinin kamulaştırılması ile devlete geçmiştir. Arazi tespit edilen değer üzerinden alıcı bulamayınca üzerine okul yaptırılır. 20 Mart 1891’de okul tamamlanmıştır. Yirmi öğrenci ile öğretime başlayan okuldan bu tarihten sonra uzun yıllar yaklaşık her yıl on beş öğrenci mezun olmuştur.
      I. Dünya Savaşı sırasında kapatılan okul, 1924’te yeniden açılmıştır. Bu tarihten 1930 yılına kadar okula ilkokul mezunları kayıtları yapılmıştır. 1930’dan sonra ise ailesi çiftçi olmak kaydıyla ortaokul mezunlarına eğitim verilmiş ve öğrenim süresi üç yıl olarak belirlenmiştir. Okul 1949’dan sonra Bölge Ziraat Okulu olarak öğrencilere eğitim verirken bir yandan da Yetişkin Çiftçi Kursları ile bölge çiftçisini modern tarım teknikleri ile tanıştırmış ve 1950’den sonra Türk tarımının en önemli atılım ivmelerinden birisi olmuştur. 1967 tarihinde çıkan kanunla da ismi Ziraat Meslek Okulu olarak değiştirilmiştir. Cumhuriyet’ten önce 450, Cumhuriyet’ten sonra da 4500’e yakın ziraat teknisyeni mezun eden bugünkü adıyla Bursa Tarım Meslek Lisesi yetiştirdiği teknisyenler ve eğittiği çiftçilerle Türk tarımına ve Türk gıda sanayiine 115 yıldır hizmet etmektedir.

    Bursa İpekçilik Enstitüsü

    Bursa İpekçilik Enstitüsü, Bursa’da ipek üretimi üzerine eğitim veren, 2 Nisan 1888 tarihinde kurulmuş ve 1976'ya kadar hizmet vermiş okuldur. İpekçilik Mektebi, Tohum Mektebi, Böcekhane gibi adlarla da anılır.

    1860’larda Fransa’dan yayılan karataban hastalığı nedeniyle yaygın olarak ipekçilik yapılan Bursa’da da üretim azalmış, dut ağaçları sökülmeye başlamıştı. Pastör’ün hastalığın çaresini bulduğu haberi üzerine yeni tohumlar alındıysa da bunlar da hastalıklı çıkmıştı. Pastör ile yapılan görüşmeler sonucu Montpellier İpek Böcekçiliği Enstitüsü’ne (Fransa) Osmanlı Devleti’nin Kevork Torkumyan adlı öğrenciyi burslu olarak gönderilmiştir. Torkumyan ileriki yıllarda Vali Ahmet Vefik Paşa döneminde kuurlan Bursa İpek Böcekçiliği Enstitüsü’nün başına getirildi.
   Okul, 1889 yılında ilk mezunlarını verdikten sonra Setbaşı semtinde Burdurizade Osman Efendi'nin evine taşındı.

Derslik

    1894 yılında ise okul, Maksem civarında inşa edilen bir binaya taşınmış ve o güne kadar Harir Darüttalimi (Institut Sericicole) olan adı İpek Böcekçiliği Enstitüsü olarak değişmiştir.
    Enstitüde, tohum üretimi ve ipek böceği beslemesi üzerinde çalışılmış, yalnızca Bursa’nın değil İran ve Balkanlar’ın tohum ihtiyacı karşılanmıştı. Avrupa ve Orta Asya'ya uzman yetiştirilmişti. Cumhurbaşkanlarımızdan Celal Bayar da bu okulun mezunları arasındaydı.

    İpekçilik Enstitüsü'nun binası Japonya ve Fransa böcekhaneleri örnek alınarak yapılmıştır. 3 katlı ahşap binada, böcekler üşümesin diye yerden ısıtmalı bir kalorifer sistemi mevcuttu. Kiremitleri Fransa'nın Marsilya Kenti'nde Mudanya iskelesine yanaşan gemilerle getirilmiştir. Binanın bir örneği Fransa'da müze olarak korunmaktadır.
    2003 yılında çıkan bir yangında bina ciddi hasar görmüştür. 2010 yılında restorasyonu bitmiş ve İpekçilik Müzesi olarak kullanıma açılmıştır.

                                                                      İpekçilik Enstitüsü
                                                                                         Kaynak: http://bursadayasam.blogcu.com