Haşim İşçan

Haşim İşçan ile Anılar

Haluk Aksu'nun Anıları

Bursa'da Siyasi Hayat

Bursa'ya Hizmet Edenler

Bursa Valileri

    
    Cumhuriyet döneminin ilk yarısında ve tek parti döneminin sonunda vali olarak iz bırakan Haşim İşcan, somut yatırımlara imza atıyordu.    
   Niyazi Menteş (Gazeteci-Yazar): “Ahmet Vefik Paşa’dan sonra Haşim İşcan, Bursa’da ikinci efsane vali. Çok şeyi Haşim İşcan’a borçluyuz. Haşim İşcan tek parti döneminde bunları yaptı. Herhalde demokrasi döneminde olsaydı, bunları yapamayacaktı.”                                                                           
                                          
                                     Haşim İşçan (1898- 1968)

Bursa halkı, merkezi idare tarafından desteklenen Haşim İşcan’a çok uygun bir isim takmıştı.
    Niyazi Menteş (Gazeteci-Yazar): “Dar bir Atatürk Caddesi vardı. Bursa’da bir stadyum yoktu. Bursa’da Bir hastane yoktu, hastane bugünkü hastanenin karşısında barakalar içinde kovboy kasabası gibi bir yerdi.
    Haşim İşcan’a Bursalılar aynı zamanda Vali Paşa derlerdi. Onu da inceledim. Neden Vali Paşa derlerdi. Babama sordum. ‘Haşim İşcan direkt İsmet Paşa’ya bağlı’ dedi.”
   Güçlü Vali İşcan, finansman bulma yöntemleriyle de dikkati çekiyordu.
   Niyazi Menteş (Gazeteci-Yazar): “Kapı kapı esnafı dolaşır, durumuna göre ne verirse alırdı.”
    Vatandaştan aldığı bağışlarla yatırım yapan Haşim İşcan, 1950 seçimleri sonrası, daha önce görev yapan Ahmet Vefik Paşa’nın akıbetine uğruyor ve görevden alınıyordu.
   Niyazi Menteş (Gazeteci-Yazar): “Demokrat Parti’ye (DP) hiçbir zaman için Haşim İşcan sıcak bakmadı. DP de Haşim İşcan’a tek parti döneminin diktatör valisi gözüyle baktı. Dönemin DP Bursa İl Başkanı Hulusi Köymen’in (sonradan Bursa Milletvekili ve Milli Savunma Bakanı), Celal Bayar ile çok yakınlığı vardı. İşcan ve Köymen, devamlı ters düştüler ve 14 Mayıs 1950 seçimlerinden ya 17 gün ya 20 gün sonra Haşim İşcan görevden alındı. Bu Bursalılar için büyük kayıptı.”
    Beş yıl gibi uzun sayılabilecek bir süre görev yapan İşcan’ın görevden alınışında halk arasındaki ilginç dedikodular da rol oynuyordu.
    Niyazi Menteş (Gazeteci-Yazar): “Muradiye’deki Vali Köşkü inşa edilirken… Köşk’ün içinde Haşim İşcan tavuk besliyor, tavuğa meraklı, hayvanlar gece rahatsız olmasınlar diye mi, iyi bakılsınlar diye mi ya da gece dışarıdan gelecek hayvanlar saldırmasın ya da çalınmasınlar diye mi, 100 voltluk ampul takmış. Bu dedikodu oldu. Biz vergi vereceğiz, Vali Paşa 100 voltluk ampulle tavuk besleyecek, dendi.

          Bir spor müsabakasında kazanana kupa veriyor-1948 (Ergun Yılmaz arşivi)

    Atatürk Caddesi’nin genişletme çalışmaları başladığı zaman Bursa eşrafı ayağa kalktı. Vali Paşa burada at mı koşturacak, dediler. Bugün Atatürk Caddesi Bursa’ya dar geliyor. Yani yeniliği kabul etmeyen bir tarafımız var. Haşim İşcan’da da aynen Ahmet Vefik Paşa dönemindeki senaryo yaşandı.”
   Peki, İşcan’ın icraatlarından rahatsız olan kesim halk mıydı, değil miydi?
 Necati Akgün (Gazeteci-Yazar): “Halkın hiç rahatsız olduğu yoktu. Particiler rahatsız oldu.”
   14 Eylül 1945’ten 1 Ağustos 1950 tarihine kadar süren bu dönemde valilik yapan ve belediye başkanlığı yetkisini elinde bulunduran Haşim İşcan, özellikle Balkanlar’dan gelen göçmenlerin iskan edilmesinde önemli rol oynadı.
   
   Meclis üyelerinden Fahri Batıca, Belediye Başkanı makamında olmasına karşın yasanın verdiği yetki ile yatırımlardaki son sözü İşcan söylüyordu.
   Merkezi hükümetin desteğiyle bayındırlık hizmetlerini gerçekleştiren İşcan’ın imzasını taşıyan projeler arasında; Valilik konutu, Memleket Hastanesi, Atatürk Stadyumu, şu an Osmangazi Kaymakamlığı olarak kullanılan Haşim İşcan İlkokulu, Setbaşı Vergi Dairesi, Ticaret Lisesi, Uludağ Sanatoryumu, Demirtaş Paşa ve Süleyman Çelebi türbeleri sayılabilir.
   Bu yapılar işlevlerinin yanı sıra mimari tarzlarıyla da dikkat çekiyordu.
  Niyazi Menteş (Gazeteci-Yazar): “Haşim İşcan’ın kurmayları vardı, kurmayları mühendisler heyetiydi. Tek tip proje tahminime göre Ankara’dan geliyordu.”

        1973 Yerel seçiminde Bursa belediye başkan adayı Necati Akgün'ün demeci

     Haşim İşcan’ın 5 yıla sığdırdığı bayındırlık hizmetleri içinde Atatürk Caddesi’nin genişletilmesi, iki adet sebze hali binası, Çelik Palas Oteli’nin yeni bölümünün inşası, Merinos fabrikası ilave tesisleri ve lojmanları, Irgandı Köprüsü’nün onarımı, içme suyu şebekesinin yenilenmesi dikkat çekiciydi. Bir anlamda Bursa’nın mimari kimliği kısa süre içinde değişmişti. 14 Mayıs 1950 seçimleri yönetim kadrolarını büyük ölçüde değişime uğratırken, Haşim İşcan’ın yerine vali olarak önce Hilmi İncesulu, ardından da Cahit Ortaç atanıyordu. Bu arada, belediye başkanlığı görevi de 1954 yılına kadar sürekli el değiştiriyordu. Fahri Batıca’nın ardından sırasıyla Mehmet Urgancıgil, Ferit Akçor, Ali Ferruh Yücel, Kemal Güneyi ve Reşat Oyal, belediye başkanlığı görevini üstleniyordu.
                                                  12.1.2009 tarihli Ekonomik Pusula gazetesinden alınmıştır.