|
|
Bursa'da
Siyasi Hayat Politics in Bursa |
 Bursalıların Seçtiği İlk Belediye BaşkanıBursalı Cumhurbaşkanı1934 Belediye Seçimi1938 Belediye Seçimi1957 Genel Seçiminde Bursa1950 Genel Seçiminde Bursa1977 Yerel SeçimiGöçün Bursa'da Yerel Seçimlere Etkisi1945 Yazında Havuzlu ParkEfsane Muhtar Fevzi Kavuk ile Söyleşi1953-60 Bursa Anıları27 Mayıs İhtilali ve Recep KırımDemokrat Parti Bursa Örgütüİsmet İnönü'nün Bursa ZiyaretleriZehra BudunçSiyasetteki Dini Söylemlerin Bursa'daki YansımalarıBursa'da Seçim: 38 Yıllık GözlemlerPolitikacı Hekimler1965 TİP Kongresi1950-60 DP ve CHP İl Kongreleri
|
Cumhuriyetin kuruluşundan sonra (1923-1927, 2. Dönem) görev yapan ilk Bursa milletvekilleri şunlardır: Ali Hikmet Ayerdem, Mustafa Fehmi Gerçeker, Necati Kurtuluş, Osman Nuri Özpay, Hasan Refet Canıtez. 1925'deki ara seçimde CHP karşıtı görüşlere sahip Nurettin İbrahim Paşa (Sakallı Nurettin) da Bursa milletvekili olarak meclise girdi. 1927'deki seçimler sonrasında 3. Dönem Bursa milletvekilleri şu kişilerden oluştu: Ahmet Münir Erhan, Asaf Süleyman Doras, Şefik Lütfi Başsoy, Hasan Refet Canıtez, Mustafa Fehmi Gerçeker, Reşat Muhlis Erkmen. 2. dönemde olduğu gibi 3. dönemde de tüm milletvekilleri CHP üyesiydi. 1928'de CHP'nin Bursa teşkilatı açıldı. Kadınların seçilme hakkı kazanmasından sonra 1935'de yapılan ilk genel seçimde Şekibe İnsel Bursa'dan milletvekili seçilmiştir. 1939 genel seçimindeyse şu kişiler Bursa milletvekili seçildi: Atıf Akgüç, Nevzad Ayas, Hasan Refet Canıtez, Mustafa Fehmi Gerçeker, Fazlı Güleç, Hüseyin Fatin Güvendiren, Galip Kahraman, Sadi Konuk, Refik Güran, Muhittin Baha Pars, Talat Simer, Ahmet Naci Tınaz. Tek partili dönemin son seçiminde, 1943'de Bursa'dan 12 milletvekili meclise girdi: Atıf Akgüç, Aşir Atlı, Hasan Refet Canıtez, Mustafa Fehmi Gerçeker, Aziz Duru, Ahmet Münir Erhan, Hüseyin Fatin Güvendiren, Sadi Konuk, Refik Güran, Muhittin Baha Pars, Talat Simer, Ahmet Naci Tınaz. 1946'da Milli Kalkınma Partisi ve Demokrat Parti'nin kurulmasıyla çok partili sisteme tekrar geçilmiştir. CHP ve DP'nin katıldığı 1946 genel seçiminde tamamı CHP üyesi olan 12 milletvekili seçildi: Atıf Akgüç, Zehra Budunç, Fahri Bük, Aziz Duru, Ahmet Münir Erhan, Sadık Tahsin Arsal, Mustafa Fehmi Gerçeker, Abdurrahman Konuk, Cemil Öz, Muhittin Baha Pars, Talat Simer, Faik Yılmazipek. 1950 genel seçimi ise Demokrat Partinin iktidara gelmesiyle sonuçlandı. Bursa'dan tümü DP'li 13 milletvekili seçilmişti: Agah Erozan, Selim Ragıp Emeç, Ahmet Haluk Şaman, Sadettin Karacabey, Selim Herkmen, Ahmet Hulusi Köymen, Ali Canip Yöntem, Halil Ayan, Kenan Yılmaz, Mithat San, Raif Aybar, Necdet Yılmaz. Bursa'da genel seçim sonuçları:  Bursa’nın ilk solcuları, elbette TİP üyeleriydi. Fevzi Kavuk’un, 1960’lı yıllarda Bursa’da adını hatırladığı TİP’liler şunlardı: Av. Şükrü Akmansoy, İbrahim Balaban, Mimar Emin Canpolat, muhasebeci Kemal Ümekkan, İsmail Tuna, gençlerden Saygı Yağmurdereli, Sacit Pulis, Şükrü Uyar, Engin Özpınar, Ekrem Azman, Gürbüz ve Gündüz Akkök, Metin Güven, Mehmet Gülersoy, Ahmet Beyhan, Halil Güder, Rahmi Erkan, Selim Deveci, Faysal Tuna, Ramazan Güleryüz, Ali Boz, Tankut Sözeri, Bozacı Hüseyin Ataol ve Nihat Behramoğlu. Öğretmenler: Hasan Ceylan, Suat Cağa, Mehmet Bozkurt, Hüseyin Taban, Aytekin Güler. Ayrıca Nazım’ın doktoru Neşati Üstel ile Nazım’ın arkadaşı Aşçı Yakup Usta. Malatya İsmet İnönü'nün memleketi olduğu için burada seçimleri sürekli CHP kazanıyordu. 1950-60lı yıllarda Bursa'da hep CHP'nin kazandığı bir nahiye vardı ki "Bursa'nın Malatyası" olarak anılıyordu: Görükle. (aktaran: Ertuğrul Mat, Bursa Günleri, cilt 2, s. 252) |
