| Bursa Valileri |
|
|
Reşit Mümtaz Paşa (1903-1906): Altı sene Beyrut valiliği yaptıktan sonra 1903’de Hüdavendigar valisi oldu. II. Abdülhamit’ın sıkı bir destekçisiydi, onun önem verdiği hastane, okul, müze, saat kulesi yapım işlerini o da önemsedi. Yapımına daha önce yapımına başlanmış olan Mecidiye (Fevzi Paşa) Caddesi’nin yapımını tamamladı. Hamidiye (Cumhuriyet) Caddesi’ni açtı. Şehrin sokaklarına ilk defa parke taşı onun zamanında döşendi. Bursa’nın ilk şehir içi şebeke suyu ile maksem su deposunu yaptırdı. 1886’da yapımına başlanmış olan Bursa Mülki İdadi Mektebi’ne (Bursa Erkek Lisesi) Reşit Bey zamanında kimyahâne, kütüphâne, yemekhâne ve teneffüshâne kısımları eklendi. 8 Ağustos 1904’de de başta Bursa valisi Reşit Mümtaz Bey olmak üzere şehrin ileri gelenlerinin hazır bulunduğu bir törenle Bursa İdadisi yeniden açıldı. Bursa’da ilk müzenin kurulması Reşit Bey’in valiliğinde oldu. Bursa Müze-i Hümayunu Maarif Müdürü Azmi Bey’in gayretleri ve Reşit Paşa’nın oluru ile II. Abdülhamid’in tahta çıkış yıldönümünde 1 Eylül 1904’de Bursa Mülki İdadisi’nin bir bölümünde açıldı. Bu müzede Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemine ait çeşitli eserler sergilenmeye başlandı. II. Abdülhamid’in valiler aracılığıyla Osmanlı vilayetlerinde saat kulesi yaptırma uygulaması Bursa’da da görülmektedir. 2 Ağustos 1904’de yapımına başlanan saat kulesinin II. Abdülhamid’in tahta çıkış yıldönümüne rastlayan 31 Ağustos 1905’de törenle açılışı yapıldı. Ahmet Vefik Paşa’nın valiliği zamanında Hisar semtinde kurulmuş olan Bursa Gureba Hastanesi halkın büyük talep göstermesi üzerine Reşit Bey tarafından genişletilerek ahşap iki kısım ve yönetim binası yaptırıldı. İnşa edilen bu yeni binaların açılışı da 1905 senesinde törenle yapıldı. Sultan II. Abdülhamid’e ithafen Hamidiye Hastanesi olarak isimlendirildi. Hüdavendigar vilayetinin diğer merkezlerinde de imar faaliyetleri yürüten Paşa, 1906’da İstanbul Şehreminiliği görevine getirildi. Ebubekir Hazım Bey (1918-1919. Yazar Oktay Akbal'ın dedesidir) İsmail Hakkı Bey (1919-1920) ...................................... Hilmi Bey (1923-1924) Hasan Kemaleddin Gedeleç (1924-1926) Fatih Güvendiren (1926-1933) Zeynel Abidin Özmen (1933-1934) Fazlı Güleç (1934-1935): 1891'de Midilli adasında doğdu. Mülkiye Mektebi'ni (Siyasal Bilgiler) bitirdi. Çeşitli yerlerde yönetici olarak görev yaptı. Haziran 1934- Ağustos 1935 arasında Bursa valiliği yaptı. Ardından İzmir valisi ve 1939 seçiminde Bursa milletvekili oldu. Ancak meclisteki görevi tamamlanmadan tekrar Bursa valisi yapıldı, 1942-1945 arasında bu görevde kaldı. 1966'da İstanbul'da öldü.
Şefik Soyer (1935-1939): 1889'da Niğde'de doğdu. Harbiyeyi bitirerek orduya katıldı. Yüzbaşı iken ordudan ayrılıp hukuk tasili yaptı. Kaymakamlık ve valilik yaptı. Atatürk'ün son Bursa gezisini (1-3 Şubat 1938) ve belediye binasındaki son baloyu düzenledi. Uludağ'da kış sporlarının geliştirilmesi için yoğun çaba harcadı. 1957-60 arasında Niğde milletvekiliydi. 1962'de vefat etti.
Refik Koraltan (1939-1942): Divriği'de 1889'da doğdu. Yüksek öğrenimini Hukuk Mektebi'nde tamamladı. 1920/1923/1927/1931'de Konya milletvekili seçildi. Bursa valiliğinin ardından 1943'te İçel milletvekili oldu. 1945'te Demokrat Parti'yikuranlara katıldı, milletvekili seçildi. "CHP Teftiş raporlarında Bursa’da 1939-1942 yıllarında valilik yapan Refik Koraltan’la ilgili dikkate değer tespitler vardır. Valinin merkez ve kazalarda parti ve halkevine ilgisizliğine işaret edilirken, bu durumun devam edeceği düşüncesinde olunduğu açıkça belirtilmektedir. Refik Koraltan’ın 1946 yılında Demokrat Parti kurucuları arasında yer aldığı düşünüldüğünde, parti ile ayrışmasının Bursa valiliği döneminde başladığı söylenilebilir. (CHP TEFTİŞ RAPORLARINA GÖRE II. DÜNYA SAVAŞI YILLARINDA BURSA’DA EĞİTİM VE KÜLTÜR HAYATI Seher AKÇA, Bayram AKÇA, Çağdaş Eğitim Araştırmaları Kongre Kitabı, 2018, s, 343)
Fazlı Güleç (İkinci kez - 1942-1945) Mehmet Hilmi İncesulu (1950-1951) Cahit Ortaç (1951-1954) İhsan Sabri Çağlayangil (1954-1960) Fehmi Albayrak (Askeri Vali)(1960-1960) Turgut Başkaya (1960-1960) Daniyal Yurdatapan (1960-1960) Enver Kuray (1960-1962) ............................dönemine ait bir olay Fahrettin Akkutlu (1962-1964) Vefa Poyraz (1964-1966) Celalettin Ünseli (1966-1967) Ertuğrul Ünlüer (1967-1968) Enver Saatçigil (1968-1971)..............................dönemine ait bir anı Sedat Tolga (1971-1975) Mehmet Karasarlıoğlu (1975-1978) Ziya Çoker (1978-1979) M. Zekai Gümüşdiş (1979-1988)
Zekai Gümüşdiş valilerimiz arasında özel bir yeri olan valimizdi. O yaşantısını Bursa'da sürdürmeye karar veren ender valilerimizden oldu. Emekliliğinin ardından Gençoğlu Grubu'nun şirketlerinde yönetim kurulu üyeliği yaptı. Emeklilik sonrası en yakın dostu 1980 döneminde ve sonrasında Bursa Belediye Başkanlığı yapan Ekrem Barışık'tı. İkisi ayrılmaz bir parça gibiydi. Herkes ile barışık, her kesimden herkes ile diyaloğu olan mütevazi bir valimizdi. Bu özellikleri ona gösterilen saygıyı hiçbir zaman azaltmadı. Aksine hep yükseltti. Onun hakkında olumsuz bir cümle işitmedim. Korkunç bir hafızası vardı. Bursa'nın nerede ise tüm muhtarlarını ismen tanırdı. Köy köy dolaşırdı. Sorunları tespit ederdi. Bursa'da Tofaş ve Oyak Renault'un nerede ise günlük üretimlerini hergün takip eder ve yeri geldiğinde söylerdi. Sporu severdi. Özellikle de Tofaş'ın basketbol maçlarını yakından takip ederdi. Benim Tofaş Spor Kulübü'nde yöneticilik yaptığım dönemlerde her maçımıza gelirdi. Ve engelli olan oğlunu kendisi sırtında taşıyarak maça getirirdi. O sahneler gözümün önünden hiç gitmez. (Murat Kuter, www.bursahakimiyet.com.tr; 1.12.2020) Erdoğan Şahinoğlu (1988-1991) Erol Çakır (1991-1992) Mehmet Necati Çetinkaya (1992-1993) Rıdvan Yenişen (1993-1995) M. Orhan Taşanlar (1996-1999) Ali Fuat Güven (1999-2003) |
İlk
Bursa Valisi Ahmet Hilmi (Ergene) 
Fazlı Güleç
Hakkın Sesi gazetesi-20.8.1934
