Bursa Edebiyat Günleri Niçin?
|
|
|
Beyza Ersoy
Bu çalışmamızda
Bursa'da "Öykü" türünün tarihi ve bugünü kapsamında, Bursa'lı öykücüleri,
Bursa'da bir süre bulunmuş öykücüleri, Bursa'nın mekân olduğu ve anıldığı
öyküleri, Bursa'da öykü adına yapılmış ve süren faaliyetleri, etkinlikleri;
özetle geçmişte ve günümüzde Bursa'daki öykü atmosferini ele almaya
çalışacağız. Bildiride adı geçen yazarların çoğunun
öykü türü dışında ürünleri de var, hatta bazı yazarlar aslında diğer
türlerle daha çok anılıyorlar ama biz bu çalışmamızı sadece öyküyle sınırlı
tuttuk, öyküye yer verdik. Bildiriyi hazırlarken geçmişe göre, internet
gibi bir bilgi paylaşım ve iletişim kolaylığı avantajımız olmasına rağmen,
şu bir gerçek ki birçok bilgiye ulaşmak hala güç. Bunda kişisel tarihlerin
de birçok detay içermesinin, özel kalmasının ve geçmişin kolayca
sislenmesinin de etkisi var. Gönül isterdi ki,
ülkemizde ilk basımevi kuruluşundan bu yana, Bursa ve ülke çapındaki tüm
gazetelerde, dergilerde, öykü kitaplarında ve biyografilerde "Bursa
Öykücülüğü"nün izini sürebilelim. İlerleyen zamanda eksiklerin
tamamlanacağını, olası hataların düzeltileceğini umarız.
Bursa doğumlu öykücüler: Aslında nerede
doğduğunuzdan çok kendinizi nereye ait hissettiğiniz önemli olsa gerek ve
dahası anıldığınız şehri sevmek ve emek vermek; yine de yaşamamış olsalar
bile Bursa doğumlu yazarlar kentimiz için bir gurur vesilesidir, o nedenle
bu tespitte bulunalım: Feridun Andaç'ın "Türk Öykücülüğünün Gelişim
Dönemleri" incelemesine göre, Türk edebiyatının Kuruluş-Çağdaşlaşma
yolundaki ilk adımlar (1870-1930) döneminde Bursa doğumlu bir yazara
rastlamayız. Bu durum Arayış (1930-1940) döneminde de sürer ve Bursa sahneye
Gelişme(1940-1949) döneminde Burhan Arpad'la çıkar. Mudanya doğumlu Burhan
Arpad (1910)'ın ilk öykü kitabı Şehir: 9 Tablo (1940) yayınlanır.
Modernleşme Yolunda (1950-1960) döneminde bir başka yazar görünür: Gemlik
doğumlu Nezihe Meriç (1925), Bozbulanık (1953) adlı öykü kitabıyla yazın
dünyasına adım atar ve yine Bursa doğumlu Hakkı Özkan (1926) Bedava
(1955)'yı yayınlar. Öykücülüğümüzün "Yapılanma"(1960-1970) döneminde
Bursa doğumlu Celal Sılay (1914) Zorunlu Somut (1969) adlı tek öykü kitabını
çıkarır. Yenileşme (1980-1998) döneminde İnegöl-Eymür Köyü doğumlu Nadir
Gezer (1930) Hanife Nine'den Öyküler (1981) kitabını yayınlar. Bu kitapla
Nevzat Üstün 1.lik ödülü kazanır (1981). Pınar Kür (1943) Bir Deli Ağaç
(1981), yine İnegöl doğumlu Cemil Kavukçu (1951) Pazar Güneşi (1983),
Füruzan Toprak (1926) Dövme (1986) ve Semra Özdamar (1956) Sessiz Çığlıklar
(1986), Mustafakemalpaşa doğumlu M. Kamil Doruk (1960) Antik Sevgililer
(1987) kitaplarını yayınlarlar. Cemil Kavukçu Patika adlı dosyasıyla Yaşar
Nabi Nayır Öykü Ödülü'nü kazanır (1987). Gemlik doğumlu Zebercet Coşkun
(1933) Altın Kale'nin Esrarı (1988), Neşe Karel (1943) Yalnız Kadın Irmağı
(1991), Mehmet Zaman Saçlıoğlu (1955) Yaz Evi (1994) adlı ilk öykü
kitaplarıyla aynı dönemde yer alırlar. 1994'de Ömer Seyfettin Öykü
Yarışması'nda Haluk Cengiz (1957) ikinci olur. 1996 yılında Cemil Kavukçu
Uzak Noktalara Doğru kitabı ile Sait Faik Hikâye Armağan'ını kazanır.
1997'de Muhsine Arda (1952) Hesap öyküsüyle Ömer Seyfettin Öykü
Yarışması'nda ikinci, 1999'da Kemal Selçuk Ağaç Adamlar ile birinci olur.
2000'lere geldiğimizde, Seçköy doğumlu İbrahim Balaban Tahliyeci
Yusuf (2000), Mustafakemalpaşa doğumlu Kemal Selçuk Ağaç Adamlar
(2002), Serap Gökalp Astak Kum Saatinde Akarken (2002), Vecdi Çıracıoğlu
(1953) Nehirler Denize Kavuştuğunda (2003) kitaplarını çıkarırlar. Esra
Ersoy Varlık Dergisi Yaşar Nabi Nayır Gençlik Ödülleri öykü dalında 'Dikkate
Değer Ödülü' (2005), Serap Gökalp Petrol İş-Kadın Öyküleri Yarışması (2007)
birinciliği alır. Nurhan Şahinkaya (1969) Alacaaydınlık (2008) kitabını
çıkarır.
Bursa'da bir süre bulunmuş
öykücüler:
Reşat Nuri Güntekin - (1889 İstanbul-1956 Londra)
Öğretmenlik hayatına, Bursa Sultanisi (Bursa Erkek Lisesi) 'nde Fransızca
öğretmeni olarak başlamış, (1913-1916) yılları arasında Bursa'da bulunmuş.
Ebubekir Hazım Tepeyran - (1864-1947) Bursa'da Vali olarak görev yapmış
(1918). Tek öykü kitabı: Eski Şeyler (1910). (Oktay Akbal'ın anne tarafından
dedesidir.)
Sait Faik - (1906 İstanbul -1954 İstanbul) Sait Faik Bursa'ya
sürgün edilen edebiyatçılardan. İşin biraz da mizahı tabii bu. Olay şöyle
olmuş: Sait Faik İstanbul Erkek Lisesi'nde okurken, sınıf arkadaşlarından
biri bir öğretmenin sandalyesine iğne koymuş. Suçlu aranınca, kimse ele
vermemiş. Bu da bütün sınıfın Bursa'ya sürülmüş. Sait Faik yaşamının üç
yılını burada geçirmiş, ilk öykülerini burada yazmış. Tam tarihlerini
verirsek, 1925-1928 yılları arasında Bursa Erkek Lisesi'nde okuyor ve mezun.
İlk öyküsünü (İpek Mendil) bir ders ödevi olarak yazmış. Esra (Ersoy) ile bu
konuyu konuşurken, şu fikri önerdi: "Aslında Sait Faik'in ilk öyküsünü
Bursa'da yazması ve edebiyata adım atmasından yola çıkarak, örneğin bir
"Sait Faik İlk Öykü Yarışması" düzenlenebilir." Ödül töreni de Bursa Erkek
Lisesi'nin tarihi mekânında gerçekleştirilebilir. Birçok Bursa'lı hâlâ
işlevde olan böyle tarihî yerlere bir vesile olmadan giremiyor. Ben de
görmedim. Tarihi mekânları genele açmak için de bir fırsat olacaktır böyle
özel günler. Bursa Öykü Günleri'ne katkıda bulunan kuruluşların ve Bursa
Erkek Lisesi'nin işbirliğiyle bu ödül düzenlenebilir diye düşünüyorum.
Orhan Kemal - (1914-1970) 1940-1943 arasındaki yılları
Nazım Hikmet'le
birlikte Bursa Cezaevi'nde geçirdi. Nazım Hikmet 1940 Aralık ayında, "Taş
Tayyare" dediği Bursa Cezaevi'nden başka bir cezaevinde yatmakta olan Kemal
Tahir'e yazdığı mektupta şöyle diyor: "Kemal, Bursa'dayım. 1993
senesinden beri Bursa hapishanesinin duvarları, pencereleri, malta boyaları
değişmemiş, ne eskimişler ne yenileşmişler. ... Sana burasını birçok
defalar anlatmıştım, tayyare biçimi bir bina. Benim oda kuyrukta, üçüncü
katta, sol tarafta. Ortadaki odadan biraz küçük. İçinde iki kişi yatıyoruz.
Oda arkadaşımın adı Kemal. Evet, "Kemal" senin adın gibi. Sana yalnız adı
benzemiyor, senin gençliğine benzeyen tarafları da var. Şiire meraklı,
heyecanlı." Nazım Hikmet'in burada bahsettiği "Kemal", Orhan Kemal'dir.
Yaşı 26'dır. Nazım Hikmet ise 39 yaşındadır. (Kaynaklar:7) Bursa sanki
bir kırılma noktası, Sait Faik'in öyküye burada başlayışı gibi, Orhan Kemal
de Nazım Hikmet'in etkisiyle şiirden vazgeçip öyküye ve romana, burada
yönelmiştir.
Aziz Nesin - (1915 İstanbul-1995 İzmir) Sürgün olarak
Bursa'da üç ay kaldı. (1947) Oktay Akbal - (1923 İstanbul) 1950'li
yıllarda Bursa'da iki yıl öğretmenlik yapmış. Ahmet Şerif Şerefli - (1926
Bulgaristan-2000) Öykü kitabı: Şirin (1966) Beş yıl boyunca Bursa'da
yayınlanan "Balkanlar'da Türk Kültürü" Dergisinin yazı müdürlüğünü sürdürdü.
Erhan Bener - (1929 Lefkoşe-2007 Ankara) Çocukluğunun bir bölümünü burada
geçmiş. Taşındıklarından sonra da yazmak için de sık sık Bursa'ya gelip
gitmiş. Mustafa Necati Sepetçioğlu - (1932 Tokat, Zile-2006) Bursa Erkek
Lisesi'nde öğretmenlik yaptı. Öykü kitapları: Abdürrezzak Efendi (1956),
Menekşeler Ölmemeli(1972), Bir Büyülü Dünya ki (1972)
Ahmet Uysal -
(1938) Bursa Eğitim Enstitüsü'nün yöneticiliğini yaptı. Harç Kovası adlı
öyküsüyle 12. Antalya Festivali Hikâye Yarışması'nda mansiyon aldı. (1975)
Mahmut Alptekin - (1940 Denizli) Bursa'da Eğitim Enstitüsü Türkçe bölümünü
bitirdi. Öykü kitapları: Bir Denizin İki Kıyısı (1983), Tünel Çıkmazı (1990)
(Ömer Seyfettin Ödülü) İnci Aral - (1944 Denizli) İlk ve ortaokulu
Bursa'da okudu. Eserlerinde Bursa'dan sıklıkla bahsetti. Emine Sevgi
Özdamar - (1946 Malatya) Babasının işi sebebiyle, çocukluğu sırasında
Bursa'da bulunmuş. 12 yaşında Şehir tiyatrosunda "Kibarlık Budalası"
oyununda sahneye çıkmış. Oyuncu olmaya Bursa'da karar vermiş. Yaşamını
Almanya'da sürdürüyor. Öykü kitapları: Annedili (1990), Aynadaki Avlu
(2001), Kendi Kendinin Terzisi Bir Kambur (2007) Araştırma sırasında
Sevgi Özdamar ile Semra Özdamar arasındaki paralellikler dikkatimi çekti.
Semra Özdamar Bursa doğumlu. E. Sevgi Özdamar'ın Bursa'da ne kadar kaldığını
bulamadım ama aralarındaki yaş farkı düşünülünce, Bursa'da bulundukları
zaman çakışıyor gibi geldi. Ayrıca ikisi de önce oyunculuk yapmış, sonra
yazmaya başlamış. Semra Özdamar da bir süre Almanya'da bulunmuş. İki yazar
arasındaki akrabalık ihtimali olduğunu düşünüyorum. Ama bu konuda bir
bilgiye rastlayamadım. Yaptığım bazı yazışmalardan da bir bilgi
edinemedim. Şükrü Bilgiç - (1947) 1970'lerde Bursa'da öğretmenlik yaptı.
Öykü kitaplarından bazıları: Yaşamaya Sevdalı (1944), Bulutlar Sevilmez mi
(1983), Erken Göçen Kuşlar (1990) Oyhan Hasan Bıldırki - (1947
Aydın-Söke) 1968-1971 yılları arasında Bursa'da bulundu. Bursa Eğitim
Enstitüsü Türkçe Bölümü'nde okudu. Arkadaşlarıyla birlikte Bursa'da Zaman
dergisini çıkardılar. İlk öykü kitabı Koçaklar'ı 1975'te yayınladı. Oyhan
Hasan Bıldırki'ye "Bursa'da Zaman" dergisini çıkardıkları zamandaki (1969)
Bursa öykü atmosferini sorma fırsatım oldu. Cevabı şöyle: "O dönem,
edebiyatımız için oldukça talihsiz bir dönemdir. Kendimizi biz birdenbire
gençlik kavgalarının içinde gördük. Ancak, o tarihlerde Bursa'da ileri
teknolojiyi kullanan matbaalar da yoktu. Çıkan üç gazetede de daha çok
tefrika romanlara yer veriliyordu. Sizin sorunuzun karşılığını o yıllarda
biz de aradık. Bu karşılık Ender Uzer'in "Mektup"unda var: "Kitapçı
vitrinlerinde görüp elime aldığım Bursa'da Zaman beni öylesine şaşırttı ki
sevinçten olacak. Geç ama temiz oldu Bursa'da Zaman'ı bulmam. Bulmak ne
kelime, kavuşmam. Son on senedir Bursa'da çıkan ve onun ozanlarının, onun
yazarlarının olan bir dergisi yoktu. Bir ara "Çatı" görüldü ortalıkta. Ama
maddî yoksunluk çökertiverdi Çatı'yı. Şimdi Bursa'da Zaman var karşımda.
... Ne güzel... Ah öylesine ümitlendim, öylesine dilim tutuldu ki. Ve de
ne güzel; bu işin öncüsü, benim yuvam. Yıllar önce ilim ve irfan aldığım
benim okulum. Çatı'nın
kaderi, 'Bursa'da Zaman' için de yok oluş elbisesi olup çıktı. Mektupta
da görüldüğü gibi, Bursa Eğitim Enstitüsü o günlerdeki Bursa edebiyatının
çekirdeklerinin yetiştiği bir fidelikti. Sonra enstitü kapatıldı." (Ender Uzer, Bursa'da Zaman / 1. Yıl Ekim 1969 5. Sayı -
5. Sayfa)
Alper
Akçam - (1952 Ardahan) Bursa'da genel cerrah olarak çalıştı. Şu anda
Ankara'da yaşıyor. Son öykü kitabı Kiev'de Aşk (2008) ile 62.Yunus Nadi Öykü
Ödülü'nü aldı. Öykü kitaplarından bazıları: Islaktı Gözleri (1999), Soluksuz
Sıcaklarda (2000) Yücel Balku - (1969 Iğdır- 2003 Bursa) Uludağ
Üniversitesi İİBF Uluslararası İlişkiler bölümünü bitirdi. Prometheus
dergisini çıkaranlar arasında. Sonraki yaşamını da Bursa'da sürdürdü. İki
öykü kitabı yayınladı: Sükut Ayyuka Çıkar (2001) (İnkılâp Kitabevi 2000 Yılı
Öykü Ödülü), Goncanın Üçüncü Günü (2004) Aysel Ekiz - (1970 Almanya)
Aslen Bursalı. Bursa'da öğretmenlik yaptı. Adana'da görevini sürdürüyor.
2006 Ümit Kaftancıoğlu öykü yarışmasında üçüncü olan Eşik adlı öyküsüyle,
aynı yıl yayınlanan kollektif kitapta yer aldı. Diğer ödülleri: Özgür
Pencere Edebiyat Derneği'nin düzenlemiş olduğu kadın öyküleri yarışmasında
Çok Kadındım adlı öyküsüyle mansiyon, Bursa Kültür Okulları'ının düzenlemiş
olduğu Parlayan Yıldızların Sırrı adlı öğretmen öyküleri yarışmasında Bir
Avuç Portakal Çiçeği adlı öyküsüyle Bursa birinciliği. Ferhat Güler -
(1982 Van) Bir süre yazın atölyesine devam etti. Öykü kitabı: Bilinmeyene
Doğru (2008). Güler, halen İstanbul'da yaşıyor.
Bu çalışmayı hazırladığımız 2009 yılında Bursa'da yaşamını sürdüren öykücülerden bazıları: Nadir
Gezer - (1930 İnegöl) BUYAZ Derneği kurucularından. Öykü Kitapları: Hanife
Nine'den Öyküler (1881), Yürüyen Gece (1988), Puslu Hüzün (1989), Kırılgan
Umutlar (1998), Yürek Bağı (2005) Metin Önal Mengüşoğlu - (1947 Elazığ)
Öykü kitapları: Gavur Kayırıcılar (1973), Dr. S (1987), İstanbul Hikâyeleri
(2004) Şaban Akbaba - (1954 Kars) BUYAZ derneği kurucularından ve
başkanı. Öykü kitaplarından bazıları: Nazik Kız (2001), Che Sevgisi (2008).
Ödülleri: Nazik Kız öyküsü ile Karacaoğlan Kültür Sanat Festivali, Halkbilim
yarışmasında birincilik (1985). Erdem Katırcıoğlu - Öykü kitapları:
Kehanet ve Saplantı (2001), Son Beste (2002), Adalet ve Aşk (2004) Nazan
Bilgel - (1954 Ankara) Bir süre yazın atölyesine devam etti. Öykü kitapları:
Mutlu İnsanların Öyküleri Olmaz (1994), Hayat Bana Hiçbir Şey Öğretmedi
(1997) Şenol Yazıcı - (1956 Trabzon) KimseSiz dergisinde genel yayın
yönetmenliği yaptı. Halen Maviada dergisinin gelen yayın yönetmeni. Öykü
kitaplarından bazıları: Selam Söyleyin Ayışığına (1997), Benim Kimsem Olsana
(1999) Nursel Aras - (1956 Iğdır) Bir süre yazın atölyesine devam etti.
Öykü kitabı: Kara Üzüm Salkımı Hüzünler (2004) Şafak Pala - (1968
Bilecik, Pazaryeri) Bir süre yazın atölyesine devam etti. Öykü Kitabı: Sızı
(2008) Nurhan Şahinkaya - (1969 Bursa) Bir süre yazın atölyesine devam
etti. Altı yıldır bir derginin yayın kurulu üyeliği yapıyor. Öykü kitabı:
Alacaaydınlık (2008) Aysel Karaca - (1970 Ankara) Bir süre yazın
atölyesine devam etti. Öyküleri çeşitli dergilerde yer aldı. İlk öykü kitabı
Kiraz Mevsimi 2006'da yayınlandı. Pelin Yılmaz - (1970 Ankara) Bir süre
yazın atölyesine devam etti. Öyküleri çeşitli dergilerde yer aldı. Öykü
kitabı: Her Kadın Başka Türlü Ölüyor (2008) Hakan Akdoğan - (1971 Ankara)
Halen Nilüfer Belediyesi'nin devam ettirdiği öykü ve yazın atölyesinin
yürütücülüğünü sürdürüyor. Tek öykü kitabı: Mermerden Ev (İki Uzun Öykü)
(Üniversite Yıllarında yayınlamış.) Kemal Selçuk - (1971
Mustafakemalpaşa, Bursa) Öykü kitabı: Ağaç Adamlar (2002) Serap Gökalp -
(Bursa) Maden Mühendisleri Odası, Madenci Öyküleri Yarışması 2007
ikinciliği, Abdullah Baştürk İşçi Öyküleri Yarışması 2007 üçüncülüğü
ödüllerinden bazıları. ) Öykü kitabı: Astak Kum Saatinde Akarken ( 2002)
Serap Yenilmez - (1974 Kırşehir) Bir süre yazın atölyesine devam etti. İlk
öyküsü Bursa'da Yaşam dergisinde yayınlandı. Esra Ersoy - (1978 Bursa)
Bir süre yazın atölyesine devam etti. Öykü dosyasıyla Varlık Dergisi Yaşar
Nabi Nayır Gençlik Ödülleri 2005'te Dikkate Değer Öykücü ödülünü aldı.
Öyküleri Mutlu Yaz (Varlık, Temmuz 2005), Nakış (Mahsus Mahal, Kış 2008)
dergilerinde yayınlandı. Fatma Dilek Koca - (1979 Bursa) Bir süre yazın
atölyesine devam etti. Çeşitli dergilerde yazıları yayınlandı. Beyza
Ersoy - (1972 Bursa) Bir süre yazın atölyesine devam etti. Öyküleri:
Bursa'da Yaşam, Yansımalar, Patikalar dergilerinde yayınlandı. Ender Uzer
- Öyküleri son olarak Çatı dergisi'nde yayınlandı. Gürhan Adana - İlk
öykü kitabı: Kırmızı İplikli Salıncak (2008) Yenişehir'de yaşıyor.
Bursa'da yazılan, yayınlanan, Bursa'da geçen, Bursa geçen öykülerden
bazıları: Tanrı Misafiri - Reşat Nuri Güntekin, (Tanrı Misafiri)
Tehdit - Reşat Nuri Güntekin İpek Mendil - Sait Faik Zemberek - Sait
Faik Vurma Fatma - Halide Edip Adıvar, İzmir'den Bursa'ya (1922 )
(belgesel-öykü) ( kolektif) Bayrağımızın Altında - Halide Edip Adıvar
İzmir'den Bursa'ya (1922) (belgesel-öykü) (kolektif) Selam - Sabahattin
Ali (Yeni Dünya) (1943) Sus Payı - Refik Halit Karay (Memleket
Hikâyeleri) Günahsız Katil - Samim Kocagöz İznik'li Leylek - Haldun
Taner (Onikiye Bir Var) Yaşamaya Bak - Yüksel Pazarkaya (Oturma İzni)
Allah'ın Dediği Olur - Işıl Özgentürk Elvan Anahtarını Nasıl Düşürdü? -
Orhan Duru 72. Koğuş - Orhan Kemal, (72.Koğuş) (Uzun Öykü) (Bursa
Hapishanesinde kaldığı döneme dair izlenimlerini anlattığı) Çeşitli
Öyküler - İnci Aral (Ağda Zamanı) (1979) İnci Aral bu ilk öykü kitabında
Bursa'da geçirdiği dönemden izlere yer verdi. Mavi Mor, Yolum Yolum
Dikenli Yolum - Nadir Gezer (Yürek Bağı) (2005) Yasak, Nazik Kız - Şaban
Akbaba (Nazik Kız) (2001) Sokaklar, Evler, Pencereler - Haluk Cengiz
Hürriyet Deyince - Abdullah Parlak (Bursa'da Zaman dergisi, 1969) Türkmen
Kızının Ardından - Adil Yılmaz (Bursa'da Zaman dergisi, 1969) Değirmen -
Hüseyin Özkan (Bursa'da Zaman dergisi, 1969) Yazgan Niyazi - Erdem
Katırcıoğlu (Son Beste) (2002) Cevşen -Yücel Balku (Goncanın Üçüncü Günü)
(2000) abruşak, sisten sonra - Yücel Balku (Sükût Ayyuka Çıkar) (2001)
Kaçanlar ve Kovalayanlar, Soluksuz Sıcaklarda, - Alper Akçam (Soluksuz
Sıcaklarda) (2000) Düzdeğişmece... - Alper Akçam (Kiev'de Aşk, 2008) Ağaç
Adamlar - Kemal Selçuk, Ağaç Adamlar (2002) Çeşitli Öyküler - Cemil
Kavukçu (Tüm kitaplarından) Yakası Beyaz Kürklü Taba Rengi Kaban -
Murathan Mungan (Kadından Kentler ) (2008) Turhan Nasıl Çıldırdı -Ahmet
Müfit Müftioğlu, Çağlayanlar (1922) Suç, Şeftali Çiçekleri, Kaderci, Ümit
Yorgunu, Kadersiz Başım Oy - Oyhan Hasan Bıldırki Şahit - Sadrettin Çanga
(Uludağ dergisi) Dönüş, Analık - Nursel Aras (Kara Üzüm Salkımı Hüzünler)
(2004) Kiraz Mevsimi, Ayak İzim Yoktu, Düşler Evi - Aysel Karaca (Kiraz
Mevsimi) (2006) Han Fotoğrafları - Yavuz Bubik (Geniş Zamanlı Hikayeler)
(2006) Yitik Şehir - Serap Yenilmez (Bursa'da Yaşam, Mayıs 2004)
Gezginin Aşkı - Pelin Yılmaz (Bursa'da Yaşam, Mayıs 2004) Sızı, Unuttu! -
Şafak Pala (Sızı) (2008) Meşin Tavuk, Beş Taş - Esra Ersoy Şu Rumeli
Diyarı - Fatma Dilek Koca (Bursa'da Yaşam) Binbir Bursa Masalları - Beyza
Ersoy (Bursa'da Yaşam, Mayıs 2004) Ayrıca Ahmet Emin Atasoy'un Bursa'dan
Esintiler (2008) adlı Bursa'yla ilgili yirmi beş öyküden oluşan ve Bulgarca
basılan bir derleme kitabı bulunmaktadır.
Bursa'da Öykü
Faaliyetleri:
Ahmet Hamdi Tanpınar Edebiyat yarışması:
Tanpınar'ın ölümünün 40. yıldönümüne rastlayan 2001 yılından itibaren
Osmangazi Belediyesi'nce her yıl farklı bir türde düzenleniyor. 2005 yılında
Hikâye dalında yapılan yarışmada dereceye giren öyküler Geniş Zamanlı
Hikâyeler (2006) adı altında kitaplaştırıldı. Birincilik ödülüne Ceren
öyküsüyle İzzet Harun Akçay, ikincilik ödülüne Dolunay öyküsüyle Asuman
Güzelce, üçüncülük ödülüne Çocuk ve Kelimeler öyküsüyle Didem Çınar layık
görüldü. Ebruzen öyksüyle Sevil Tepe ve Kül ve Mesel öyksüyle Mazlum Dirican
ise mansiyon ödülü kazandılar. Kitaba giren on beş öyküden Kırk Sekiz
Leblebi öyküsü, Mudanya doğumlu E. Esra Uğur (1979)'a, Han Fotoğrafları
öyküsü Bursa Ticaret Lisesi'nden mezun, halen Bursa'da yaşayan
Yavuz Bubik
(1940)'e ait.
Uludağ Üniversitesi Yazın Şöleni:
1996 yılında, etkinliklerin sorumluluğunu Eğitim Fakültesi Dekan Yardımcısı
Prof. Dr. Mustafa Durak'ın üstlendiği, Uludağ Üniversitesi tarafından "Öykü
Bildirişimleri" adlı bir yazın şöleni düzenlendi. Bu şölen kapsamında
yapılan öykü yarışmasında Arka Oda öyküsüyle Mehmet Güler (1944, Sivas)
birinci, Dilim Dilim öyküsüyle Affan Muhlis Bahadıroğlu ikinci, Üç Palamur
Sokağı ve Domates Çiçekleri öyküsüyle Sema İşisağ üçüncü oldular. Yazın
şölenine konuk olan yazarlardan bazıları: Tahsin Yücel, Semih Gümüş, Feridun
Andaç, Füsun Akatlı, Sevim Burak, Buket Uzuner. (Kaynaklar:10)
Bursa Edebiyat Günleri: Bu etkinliklerin ilki,
Ramis
Dara sorumluluğunda ve Bursa Kültür ve Turizm Vakfı desteğiyle 27-28 Ocak
1996 yılında düzenlendi. Bu etkinlikler 9 yıl boyunca sürdü. Etkinliklere
hem Bursa içinden hem dışından birçok öykücü konuk oldu: Nadir Gezer,
Adalet
Ağaoğlu, Tomris Uyar, Neşe Karel, Erhan Bener, Cemil Kavukçu, Altay Öktem,
Oya Baydar, İnci Aral, Zeynep Aliye, Nursel Duruel, Feyza Hepçilingirler,
Ayşe Kilimci, Necati Tosuner, Tahsin Yücel ve diğer birçok
yazar...9. Bursa Edebiyat Günleri 16-18 Nisan 2004 tarihlerinde gerçekleşti. Bu tarihten
sonra etkinlik Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenmeye başladı.
Dünya Öykü Günü Etkinlikleri Dünya Öykü Günü ilk
olarak 14 Şubat 2003'te kutlanmıştı. O yıl Bursa'da da Edebiyatçılar
Derneği'nin organizasyonuyla Visal Kafe'de kutlanmıştı, BUYAZ'ın 2004
yılında kurulmasından sonra bu kutlamaları BUYAZ üstlendi ve her yıl 14
Şubat'ta öykü etkinliğinin yanı sıra Dünya Öykü Günü Onur Ödülü de vermeye
başladı. Ödül alan yazarlar: Nadir GEZER (2005), Oktay AKBAL (2006), Talip
APAYDIN (2007), Tarık Dursun K. (2008) Dünya Öykü Günü bu yıl da BUYAZ,
Türkiye Edebiyatçılar Derneği, Bursa Eğitime Hizmet ve Eğitimi Geliştirme
Derneği, Bursa Çağdaş Hukukçular Derneği, Alp Kültür Derneği ve Dil Derneği
Bursa Temsilciliği işbirliği ile bu yıl başlayan 1. Bursa Öykü Günleri
kapsamında kutlanıyor.
Yücel Balku Öykü ve Yazın
Atölyesi: Bursa'da Öykü adına yapılan faaliyetlerin başında 2003 Senesinden
bugüne süren Öykü Atölyesi geliyor. Dilek Çelebi'nin projesi olarak
Kitabevi'nde başlayan proje önce Yücel Balku'nun yürütücülüğünde başladı.
Yücel Balku'nun dönemin başında vefatıyla yürütücülük görevini Nahit
Kayabaşı ve Kemal Selçuk üstlendiler. Atölyenin ikinci yılında yürütücülüğü
Hakan Akdoğan devraldı. Kitabevi Nilüfer Belediyesi ile işbirliğine giderek,
daha geniş bir katılıma ulaşmasını sağladı. Günümüzde atölyeyi Nilüfer
Belediyesi, Hakan Akdoğan'ın idaresinde sürdürüyor.
BUYAZ: Bursa Yazın ve Sanat Derneği Buyaz kurulduğu
günden beri dönem faaliyetlerinde Dünya Öykü Günü kutlamasına ve öykü
panellerine, yazar buluşmalarına yer veriyor. Bu etkinlikler kapsamında
Bursa'ya gelen konuk yazarlardan bazıları: Özcan Karabulut, Vecdi
Çıracıoğlu, Burhan Günel, Latife Tekin... Buyaz faaliyetlerini Alp Kültür
Merkezi'nde sürdürüyor. 2009 itibari ile başlayan bir başka projede BUYAZ
Öykü Atölyesi. Harun Cici yönetiminde başlayan atölyede Türk Öykücüler
kronolojik sırayla ele alınıyor, öykülerinden okumalar yapılarak,
öykücülerin yaşadıkları dönem üzerinden öyküleri analiz ediliyor. BUYAZ
hakkındaki bilgilere sitesinden ulaşılabilinir:
http://www.buyaz.org/
Nilüfer Kent Konseyi Melih Elal Okuma Grubu
2004 Ağustos'unda Tarih, Kültür, Felsefe
Çalışma Topluluğu'nun toplantısında doğan okuma grubu fikri, 2004 Eylül'ünde
hayata geçti. Başlangıçta adı Nilüfer Yerel Gündem Okuma Grubu olan
topluluk, Melih Elal'ın vefatından sonra, Melih Elal Okuma Grubu adını aldı.
Kurulduğundan bu yana her ayın son salı günü toplanan grup öykü ve roman
okuyup tartışıyor, yazar konuk ediyor. Grupta ele alınan öykü kitaplarından
bazıları: Haldun Taner - On İki'ye Bir Var, Sabahattin Ali - Ses, Bilge
Karasu - Uzun Sürmüş Bir Günün Akşamı, Çehov - Toplu Öyküler, Maupassant -
Ay Işığı...
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Etkinlikleri:
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) AB Bilgi Bürosu'nun iki yıldır
(2007 ve 2008) organize ettiği etkinliklerde Karin Karakaşlı, Sema Kaygusuz
ve Ahmet Ümit konuk gelen öykücü yazarlar oldular.
Akkılıç
Kütüphanesi Etkinlikleri: Nilüfer Belediyesi Akkılıç Kütüphanesi
Perşembe ve Cumartesi akşamları konuk yazarlarla öykü etkinlikleri
düzenliyor. Hasan Ali Toptaş, Murathan Mungan, "İşte Böyle Güzelim"
belgesel-öykü kitabı okuma tiyatrosu, "Atölye Yazarları Okuyor" düzenlenmiş
etkinliklerden bazıları.
İpek Kozasında Çakıltaşı: Kadın
Yazarların Bursa Buluşması PEN Kadın Yazarlar Komitesi, toplam
11 ilde gerçekleştireceği "Kadın Yazarların Anadolu Buluşması" projesine
Bursa ile başladı. Bursa dışında etkinlik düzenlenecek iller: Antakya,
Balıkesir, Diyarbakır, Konya, Mardin, Mersin, Kayseri, Konya, Trabzon ve
Urfa Bursa'daki etkinlik iki gün sürdü. 29 Kasım 2008 Cumartesi günü Nilüfer
Belediyesi'nin Uğur Mumcu Sahnesi'nde düzenlenen panelden sonra ve 30 Kasım
2008 Pazar günü katılımcılarla dört oturumlu atölye düzenlendi. Buluşmaya
katılan öykücüler: Müge İplikçi, Nalan Barbarosoğlu, Sezer Ateş Ayvaz, Özlem
N. Yılmaz.
Dergiler: Bursa'da daha önce
yayınlanan ve öyküye yer veren
dergilerden bazıları: Bursa Ant, Uludağ,
Çatı, Alkım (Bursa Eğitim Enstitüsü Müdürlüğü yayını), Elif (İnegöl'de
yayınlanmış. 1961-5, 43 sayı), Bursa'da Zaman (1969 Haziran-1969 Kasım, 6
sayı), Çivi, Yarın Pazar, Hacivat, Hacıağa, Yalaza, Nilüfer (1885-1891),
Yeni Nilüfer, Biçem (Mayıs 1990-Şubat 1993, 12 sayı), Yeni Biçem (Mayıs
1993-Nisan 1999, sayı, 72 sayı), Düşlem (Mayıs 1997-Nisan 1999, 24 sayı),
Yansımalar (Yıldırım İlçesi Milli Eğitim Müdürlüğü yayını, 2002-2003, 11
sayı), KimseSiz (İki ayda bir) (Kasım 2002-Temmuz 2003, 5 sayı)
Güncel dergiler: Öner: İlk sayısı 6 Kasım 1986'da
yayınlandı. Aylık dergi. Ocak 2009'da 120.sayısı yayınlandı.
http://www.onerdergisi.com/ Onaltı Kırkbeş: 2006'da Şiir dergisi
olarak başladığı yayın hayatını, öyküye de yer verecek şekilde genişleterek
sürdürüyor. "Yılda sekiz defa yanıyor." Maviada: Ocak 2006'da
yayınlanmaya başladı. Üç ayda bir yayınlanan Maviada dergisi öykülere de yer
veriyor.
Patikalar: Mustafakemalpaşa'da
yayınlanan Patikalar dergisi aylık bir yayın ve öyküye geniş yer ayırıyor.
Nisan 2007'de ilk sayısı, Ocak 2009'da 22. sayısı çıktı.
http://www.mkpasakulsander.net/index.php?syf=17
Eliz - Ocak 2009 İtibarı
ile Bursa'da yayınlanmaya başlayan Eliz dergisi de yayınladığı ürünler
arasında öyküye yer veriyor. Dergi hakkındaki bilgilere
http://www.siirakademisi.com/index.php?/site/icerik_goster/497adresinden de
ulaşılabilir. Şiir Akademisi:
Emre Gümüşdoğan tarafından kurulan
internet sitesi herkesin katılımına açık, Bursa merkezli bir site. Sitede
öykü haberlerinin, yarışma ve etkinliklerin, öykü yazarları ve öykülerinin
yanında güncel haberleşmenin sağlandığı bir forum da yer alıyor.
http://www.siirakademisi.com/
Kaynaklar:
1. Ünlülerin İlk
Yazıları, Saadet Altay, Gür Yayınları, 1988
2. Yüz Yüze Edebiyat, Zeynep
Aliye, Bilgi Yayınevi, 2001
3. Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü, Behçet
Necatigil 4. Bursa'da Edebiyat Günleri, 1.cilt, "Kuşbakışı Bir Görünüm:
Edebiyatımızda Bursa Bursa'da Edebiyat", Nahit Kayabaşı
5. Bursa'da
Edebiyat Günleri, 1.cilt, "Sait Faik'in Oluşumunda Bursa'nın Yeri", Prof.
Dr. Ali Özçelebi 6. Bursa'da Edebiyat Günleri, 1.cilt, "Reşat Nuri
Güntekin'de Bursa", Nadir Gezer
7. "Bursa'dan da Geçti Nazım", M. Ali
İnan, Bursa'da Yaşam, Haziran 2007
8. Edebiyatımızın Yol Haritası,
Feridun Andaç 9. Öykü Kitapları Zamandizini, Ali Şahin,
karalamadefterim.azbuz.com
10. Yitikler Arasında Zaman, Nadir Gezer,
Güldikeni Yayınları, 2000
Teşekkür:
Araştırmam sırasında benden
yardımını esirgemeyerek yükümü paylaşan Esra Ersoy'a, hazine değerindeki
kütüphanesini emanet eden Bedriye Sönmez'e, yaptığı katkılar için Fatma
Dilek Koca'ya ve verdikleri bilgiler, paylaştıkları dokümanlar için Şaban
Akbaba, Ramis Dara, Ahmet Emin Atasoy, Oyhan Hasan Bıldırki, Kemal Selçuk,
Alper Can, Mehmet Bursa, Haluk Cengiz ve Tayfun Sirman'a teşekkür ederim.
2009
Kaynak: http://oyhanhasanbildirki.uzerine.com/index.jsp?objid=3802
|